Δευτέρα 29 Απριλίου 2013

Μια αιωνιότητα και δυο ώρες.



Πόσα μπαλώματα μπορεί ν’ αντέξει ακόμα αυτό το ξεσκισμένο πάπλωμα της εκπαίδευσης; Πόσα ράμματα η γούνα μαθητών και γονέων; Ερωτήματα ρητορικά και με αφορμή το δημόσιο διάλογο που άνοιξε σχετικά με την αύξηση του ωραρίου για όλους τους εκπαιδευτικούς της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης κατά δυο ώρες εβδομαδιαία.

Θα μου πεις, «την ώρα που καίγεται στο σπίτι σου» και κάνεις «αμάν» ως κράτος για να εξασφαλίσεις τα 8,8 δις, πού χρόνος για μεταρρυθμίσεις και πού καιρός για διαρθρωτικές αλλαγές. Εδώ εν μία νυκτί πέρασαν εκατοντάδες ρυθμίσεις, οι δυο ώρες των εκπαιδευτικών είναι το πρόβλημα;

Έχω πρόβλημα όμως, έχω σοβαρό πρόβλημα, όχι τόσο με τις δυο ώρες, αλλά γιατί η συζήτηση που έχει ανοίξει είναι αλλού, γιατί η ίδια η ουσία της ρύθμισης είναι αλλού, αφορά άλλους, όχι την εκπαίδευση, όχι τους μαθητές, όχι τους γονείς, όχι το αύριο και το μέλλον. Μιλάει για την επανάληψη μιας πρακτικής αποσπασματικής και συντηρητικής σ’ ένα χώρο κατεξοχήν στρατηγικής σημασίας για το μέλλον και το αύριο αυτού του τόπου.

Το πρόβλημα με την εκπαίδευση δεν είναι ότι δεν υπάρχουν λεφτά, αλλά πώς αξιοποιούνται τα λεφτά που υπάρχουν. Μήπως, όμως, το ίδιο πρόβλημα δεν παρατηρείται και στην υγεία, στην ασφάλιση, στην πρόνοια και γενικά σ’ όλες τις δραστηριότητες κι εκφάνσεις του «κοινωνικού κράτους» κράτους; Αν οι πόροι για την παιδεία είναι πλέον περιορισμένοι, χρέος είναι όλων όσων έχουν την ευθύνη και την αρμοδιότητα για την άσκηση εκπαιδευτικής πολιτικής να καθίζουν και να καταστρώσουν ένα συνολικό σχέδιο, ώστε οι πόροι που διατίθενται να πιάσουν τόπο, είτε προορίζονται για μισθοδοσία προσωπικού, είτε για λειτουργικές δαπάνες, είτε για επενδύσεις σε υποδομές.

Ένα κουβάρι εκπαιδευτικοί, κυβερνήσεις, ΔΟΕ και ΟΛΜΕ, κόμματα, δήμοι, γονείς και μαθητές βολοδέρνουν επί δεκαετίες για μια θέση στον ανέσπερο ήλιο –το έχω ξαναγράψει και μου άρεσε– της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, κοροϊδεύοντας ο ένας τον άλλον για τη διατήρηση του «δωρεάν» χαρακτήρα της. Μπορούμε να συνέλθουμε; Για ποια δωρεάν παιδεία μιλάμε; Αυτό μήπως είναι το μείζον πρόβλημα της παιδείας κι όχι οι δυο ωρίτσες των κ.κ. καθηγητών;

Παντού υπάρχει κρίση, παντού έχουν γίνει περικοπές και μειώσεις κι εμείς παραβλέπουμε, ότι η δωρεάν παιδεία είναι το μεγαλύτερο ψέμα, με το οποίο ερχόμαστε σ’ επαφή από τα γεννοφάσκια μας σχεδόν και τσακωνόμαστε για το αν πρέπει ή δεν πρέπει ν’ αυξηθεί το ωράριο των καθηγητών, λες και κάποιοι απ’ αυτούς και που είναι στα Γυμνάσια και τα Λύκεια κάτι κάνουν που είναι παρόντες. Για περάστε από ένα Λύκειο μετά το Φλεβάρη – Μάρτη και ζητήστε έναν μαθητή της Γ’ Λυκείου κι αν βρεθεί ένας τρυπήστε μου τη μύτη. Όλοι όσοι έχουν παιδιά σ’ αυτή την ηλικία το γνωρίζουν, τα φροντιστήρια κοντεύουν να βουλιάξουν, μόνο το υπουργείο παιδείας κι η ΟΛΜΕ το αγνοούν.

Γι’ αυτό, αυτό το θλιβερό φαινόμενο αποτελεί ίσως την κορωνίδα της απαξίωσης και του ευτελισμού της όποιας εκπαιδευτικής διαδικασίας. Αυτό το γεγονός από μόνο του ακυρώνει στην πράξη τα όποια εκπαιδευτικά προγράμματα, τις όποιες φιλότιμες προσπάθειες των εκπαιδευτικών, τις όποιες φιλοδοξίες των μαθητών και των οικογενειών τους. Είναι ντροπή και αίσχος να ετοιμάζουμε ακαδημαϊκούς πολίτες, αλλά πολύ περισσότερο αυριανούς πολίτες της χώρας, διδάσκοντάς τους απ’ αυτήν την τρυφερή ηλικία των 18, ότι «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα», ότι οι θεσμοί, μπρος στην ιδιοτέλεια και το ατομικό συμφέρον, μπορεί να ποδοπατιώνται νομότυπα, ότι η πολιτεία και τα όργανά της, οι λειτουργοί της είναι δυνατόν να «κάνουν τα στραβά μάτια» και να φορτώνουν εικοσάρια μαθητές του πέντε. Όλα στο βωμό του πανελληνίου θυσιαστηρίου ελπίδων, ονείρων, μέλλοντος.

(Κανείς υδραυλικός, βρε παιδιά;)

Ας παραταθεί όσο θέλει το ωράριο των κ.κ. καθηγητών, μόνο προβλήματα κι αντιδράσεις θα δημιουργήσει, στα λόγια τουλάχιστον. Από χρόνια η συντριπτική τους πλειοψηφία έχει παραδοθεί στην κυμαδομηχανή των διατάξεων του υπουργείου και των συνδικαλιστικών διεκδικήσεων. Μια διεκδίκηση για το συμφέρον της εκπαίδευσης κι ένα κλείσιμο σχολείου μαζί με γονείς και μαθητές για την ποιότητα της εκπαίδευσης, για την ποιότητα των υποδομών, για την ποιότητα της διδακτέας ύλης, δεν έχει πραγματοποιηθεί. Περιχαρακωμένοι στην ασφάλεια των κομματικών παρατάξεων, των σχολικών συμβούλων και των συμβουλίων κρίσης καρτερούν ως γνήσιοι δημόσιοι υπάλληλοι την ανταμοιβή τους με μια θέση, μια μετάθεση ή μια απόσπαση, μετά τις εκλογές.

Δεν φταίνε μόνο οι εκπαιδευτικοί. Μήπως κι εμείς οι γονείς δεν τα παραβλέπουμε όλα αυτά τα στραβά κι τ’ ανάποδα μπρος στο «καλό» των παιδιών μας; Όσοι, βέβαια, διαθέτουν τα απαραίτητα δεν χρειάζεται να βιώσουν αυτήν την εξουθενωτική δωδεκάχρονη και βάλε –μαζί με το νήπιο όπου υπάρχει– διαδικασία, γράφουν τα παιδιά τους σ’ ένα ιδιωτικό και ξενοιάζουν. Έτσι δεν χρειάζεται να κάνουν αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, τεχνικά, οικοκυρικά κι εγώ δεν ξέρω πόσα άχρηστα –έτσι όπως διδάσκονται στο σχολείο τουλάχιστον– «μαθήματα» και ταυτόχρονα για να πάρουν ένα πτυχίο γλωσσομάθειας να χρειάζεται να κάνουν μύριες όσες ώρες φροντιστήριο. Φταίμε κι εμείς, γιατί στέλνουμε τα παιδιά μας στο δημόσιο σχολείο και δεν πατάμε ούτε στη γενική συνέλευση του συλλόγου γονέων για να πάρουμε μια ιδέα για το τι προβλήματα, τι ελλείψεις και τι ανάγκες έχουν τα σχολεία και οι εκπαιδευτικοί. Το μόνο που ξέρουμε είναι οι βαθμοί και το φροντιστήριο, τα ιδιαίτερα κι ας δανειζόμαστε για να τα «φέρουμε βόλτα».

Μπορείς να γράφεις ώρες για το θέμα. Άλλωστε εδώ επισημαίνονται κάποιες απ’ τις παθολογίες του συστήματος από «τα μέσα» και μαζί με τον αντίλογο των σχολίων δεν χρειάζονται προσθήκες. Αν κάτι με κάνει ν’ αναφερθώ στο θέμα χρονιάρες μέρες δεν είναι η δυο επιπλέον ώρες, είναι ότι για τέτοια διαδικαστικά προβλήματα σοβαρότερα ή δυσκολότερα –όπως είναι π.χ. η σύμπτυξη των σχολείων– μπορούμε να μιλάμε επί μια αιωνιότητα, προσφέρονται γι’ αντιπαράθεση και ξεκατίνιασμα, για άγρα εντυπώσεων και ψήφων.

Αν θέλουμε να μιλήσουμε για την ψυχή μας όμως, για την ψυχή ανθρώπων που λαχταρούν να ξεφύγουν απ’ τη δίνη του τέλματος, της στασιμότητας και της αέναης αναπαραγωγής της εκπαιδευτικής αιωνιότητας. Αν θέλουμε ν’ αφήσουμε εμείς το στίγμα μας στο κορμί της κρίσης, ας την αρπάξουμε ως ευκαιρία, ας διεκδικήσουμε τη μια και μοναδική στιγμή, τη στιγμή που μετουσιώνεται η αλήθεια σε έργο, σε πράξη.

Ας σκεφτούμε για μια στιγμή, ο καθένας απ’ το πόστο του κι όλοι μαζί, πόσο μπορεί ν’ άλλαζε η παιδεία μας, πόσο το μέλλον του τόπου και των παιδιών μας μπορούσε να γίνει ελπιδοφόρο, αν παραδεχόμασταν με ειλικρίνεια κι υπευθυνότητα, με διάθεση και θέληση για αλλαγές και μεταρρυθμίσεις, ότι η «δωρεάν παιδεία» είναι μύθος, αλλά κι ότι είμαστε έτοιμοι να κάνουμε τα πάντα, ώστε ν’ ανατρέψουμε τις στρεβλώσεις και τις αγκυλώσεις που επιτρέπουν αυτός ο μύθος να μας παραμυθιάζει αιωνίως.

10 σχόλια:

  1. πολύ ενδιαφέρον το θέμα σου και πολύ σοβαρό.....
    αλλά ενα θα πω τόσα χρόνια πόσες αλλάγες μπρός και πίσω και ξανα..πάλι.....έλεος...φτάνει πια...

    ο δρόμος μου φαίνεται που χαράζουν μου μοιάζει για ολίγους..επιστρέφουμε στα παλιά χρόνια που οι περισσότεροι δεν μάθαιναν γιατί δεν είχαν....μάθαιναν όσοι μπορούσαν να πληρώσουν
    εδω φταίνε και ολίγον τι και οι καθηγητάδες δάσκαλοι....έπεσαν και αυτοί στην μαρμίτα.....
    δεν πάμε καλά νομίζω...θα δείξει....
    να σαι καλά καλά τα έγραψες.....γονιός είμαι τριών παιδιών και δεν βλέπω να μπορω άλλο....ότι έμαθαν έμαθαν.....λυπάμαι

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ράβε - ξήλωνε δουλειά να μη σου λείπει -που λέει και το τραγούδι- κι όλα "στου κασίδι το κεφάλι" για τα παιδιά μέσα στο σχολείο, αλλά και τους γονιούς τους έξω απ' αυτό που χρυσοπληρώνουν όπως και να 'χουν τα πράγματα.

      Κι εγώ έχω δυ παιδιά, ο ένας σπουδάζει ο άλλος τελειώνει το λύκειο και τα βιώνω κι εγώ από πρώτο χέρι.

      Επιτέλους, όμως, αν θέλουμε να μιλάμε για ανάπτυξη κι "έξοδο απ' το τούνελ" κι άλλα όμορφα επικοινωνιακά, ας αποφασίσουμε -τρεις είμαστε στην κυβέρνηση ζωή να 'χουμε, που λένε- μόνο για μικροδιευθετήσεις και μεγαλορουσφέτια είμαστε ακόμα; Μια διαρθρωτική αλλαγή πέρα για πέρα δεν έχουμε τα κότσια να σχεδιάσουμε και να κάνουμε; Αν όχι τώρα πότε άραγε;

      Να χαίρεσαι τα παιδάκια και την οικογένειά σου! Καλό Πάσχα!

      Διαγραφή
  2. Oταν θέλεις να ισοπεδώσεις μια κοινωνία Ευάγγελε το πρώτο πράγμα που κάνεις είναι να χτυπήσεις την παιδεία.
    Να επέμβεις στο μυαλό να πλάσεις μετριότητες.
    Οι γονείς πρέπει να έχουν τα μάτια τους ανοιχτά, το ζητούμενο δεν είναι τα ανώτατα πανεπιστήμια, αλλά να γίνουν σωστοί άνθρωποι που θα γνωρίζουν από που προέρχονται και θα σέβονται τον εαυτό τους και τους γύρω τους.
    Η μόρφωση σε κάνει ανώτερο άνθρωπο όχι γιατί θα πάρεις ένα πτυχίο από ένα πανεπιστήμιο για να το κορνιζάρεις, αλλά γιατί θα σε φέρει αντιμέτωπο με τον εαυτό σου θα σε κάνει να σκέφτεσαι, να είσαι ανοιχτός σε όλα.
    Πάντα είχα αυτή την άποψη και θα προσπαθήσω να την μεταδώσω στο παιδί μου.
    Η μόρφωση και η παιδεία είναι δικαίωμα και όχι μέσο για να πάρουμε όσα πιο πολλά πτυχία μπορούμε και να τα κορνιζάρουμε στο γραφείο της κάθε δημόσιας υπηρεσίας αύριο μεθαύριο.
    Θα μπορούσα να γράφω πολύ ώρα αλλά για να μην σε ζαλίζω νομίζω καταλαβες Ευάγγελε!
    Υπάρχει σκοπιμότητα σε ότι γίνεται για την παιδεία και αυτό δεν ξέρω αν θα σταματήσει ποτέ αν δεν κάνουμε κάτι εμείς οι γονείς!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Το θέμα είναι τερ΄στιο κι ανεξάντλητο, 'Ελενα. Εντοπίζεις πολύ σωστά το πρόβλημα της νοοτροπίας και της σύγχισης που επικρατεί μεταξύ μόρφωσης και παιδείας.

      Νομίζουμε ότι μαζεύοντας πτυχία και "προσόντα" γινόμαστε καλύτεροι. Δυστυχώς, όλα αυτά είναι κενό γράμμα αν δεν συνοδεύονται από την κουλτούρα εκείνη και το χαρακτήρα που ολοκληρώνει την προσωπικότητα.

      Καλό σου απόγευμα! Καλό Πάσχα με υγεία και χαρά!

      Διαγραφή
  3. "...Φταίμε κι εμείς, γιατί στέλνουμε τα παιδιά μας στο δημόσιο σχολείο και δεν πατάμε ούτε στη γενική συνέλευση του συλλόγου γονέων για να πάρουμε μια ιδέα για το τι προβλήματα, τι ελλείψεις και τι ανάγκες έχουν τα σχολεία και οι εκπαιδευτικοί. Το μόνο που ξέρουμε είναι οι βαθμοί και το φροντιστήριο, τα ιδιαίτερα κι ας δανειζόμαστε για να τα «φέρουμε βόλτα»..."

    Mόνο γι αυτή την παράγραφο, σου δίνω τα συγχαρητήριά μου!
    Η πιο μεγάλη αλήθεια που ειπώθηκε ως τώρα.
    Ευάγγελε, εύχομαι ολόψυχα να είναι καλά τα παιδιά σου και ν' αξιωθείς να τα δεις όσο πιο κοντά στις επιδιώξεις τους.
    Τα σέβη μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μαρία, σ' ευχαριστώ πολύ, να χαίρεσαι ό,τι αγαπάς!

      Καλή Ανάσταση με υγεία και χαρά!

      Διαγραφή
  4. Όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, τόσα χρόνια έχει πρόβλημα είναι η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ στην χώρα μας, αγαπητέ μου Ευάγγελε.
    Είμαι της γενιάς εκείνης που πέρασα όλων των επιπέδων τις εξετάσεις από την Πέμπτη Δημοτικού, μέχρι και τις μεταρρυθμίσεις του Ράλλη με τις διπλές τριπλές Παννελήνιες (όχι Πανελλαδικές τότε). 40-30 χρόνια τα ίδια.
    Και κάθε νέα κυβέρνηση πάλι τα ίδια... και πάει λέγοντας σε όλα τα επίπεδα. Το αποτέλεσμα: όσοι θέλουν να μάθουν θα μάθουν και θα αγαπήσουν αυτό που θα σπουδάσουν, οι υπόλοιποι απλώς θα προσπαθούν να "επιβιώσουν" μ' ένα "Δίπλωμα" χωρίς αξία και χωρίς ανταπόκριση στην αγορά εργασίας, έτσι όπως και αυτή διαμορφώθηκε την τελευταία 5ετία (και πιο πριν ίσως).
    Τι είχες Γιάννη... Τι είχα πάντα!!!

    Χαιρετισμούς πολλούς.
    ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ σε όλους σας, εύχομαι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Εδώ και δεκαετίες η πολιτική για την εκπαίδευση κινείται στη λογική του ‘ράβε-ξήλωνε’ (με έμφαση στο ‘ξήλωνε’)!
    Χρόνια παλεύουν (υποτίθεται) οι πολιτικές ηγεσίες - που άγονται και φέρονται από τα παραμάγαζα (βλ. φροντιστήρια) να οικοδομήσουν ένα αποδοτικό εκπαιδευτικό σύστημα που θα στηρίζεται στην ουσιαστική μόρφωση και όχι στην αφυδατωμένη αποστήθιση ανούσιων και άχρηστων γνώσεων. Το μόνο που καταφέρνουν είναι να γκρεμίζουν τα προηγούμενα οικοδομήματα και να χτίζουν και αυτοί με τη σειρά τους σαθρές αχυροκαλύβες.

    Θα μου πεις: “καλά, όλα μαύρα τα βλέπεις;”

    Ναι, τα βλέπω γιατί είναι!

    Ακόμη κι αν βρεθεί ένας χριστιανός και φέρει στη Βουλή ένα σωστό νομοσχέδιο, όχι μόνο το αντίπαλο (που λέει ο λόγος) κόμμα περιμένει την ώρα και τη στιγμή που θα το καταργήσει, αλλά ακόμη και ο επόμενος υπουργός της ίδιας κυβέρνησης το αποσύρει τάχιστα.
    Τα παραμάγαζα που λέγαμε!

    Η «δημόσια και δωρεάν παιδεία» είναι ένας από τους μύθους που περιλαμβάνει το Σύνταγμα και έχουν προ πολλού πάψει να ισχύουν, όπως η αντιπροσωπευτική κοινοβουλευτική δημοκρατία, η ισότητα, η ισονομία, το δικαίωμα στην εργασία, στην απεργία κ.α.
    Όποιος δεν το έχει ακόμη καταλάβει μην τον ξυπνάτε. Δεν κοιμάται, είναι νεκρός!

    Σε συνελεύσεις γονέων πήγαινα σχεδόν πάντα, τουλάχιστον πάντοτε που δεν δούλευα, από το Δημοτικό μέχρι και το Λύκειο. Έβλεπα συνεχώς τους ίδιους 10-15. Τα προβλήματα που συζητούνταν δεν ήταν αυτό που λέμε καθαρά εκπαιδευτικά. Περισσότερο είχαν να κάνουν με άλλα ζητήματα όπως κάποιους μαθητές που κινούνται σε λάθος μονοπάτια και συμπαρασύρουν και άλλους, τι ώρα θα κλειδώνει το σχολείο, αν υπάρχει πετρέλαιο και τέτοια. Μια φορά μόνο έγινε (παρουσία ειδικών) συζήτηση για τα ναρκωτικά στα σχολεία και τη θυμάμαι ακόμη.

    «Μια διεκδίκηση για το συμφέρον της εκπαίδευσης κι ένα κλείσιμο σχολείου μαζί με γονείς και μαθητές για την ποιότητα της εκπαίδευσης, για την ποιότητα των υποδομών, για την ποιότητα της διδακτέας ύλης, δεν έχει πραγματοποιηθεί».
    Συγχαρητήρια! Τα είπες όλα!!!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Πέτρο η κατάσταση είναι τραγική στην εκπαίδευση κι όσο δεν φαίνεται φως στο τούνελ, θεωρώ ότι είναι μάταιο να βαυκαλιζόμαστε για αλλαγές νοοτροπίας και συμπεριφοράς, κοινωνικής κι οικονομικής ανάπτυξης κ.ο.κ.

      Τα μπαλώματα τύπου "Αθηνά" κι οι φούσκες τύπου "ωράριο εκπαιδευτικών" θα συνεχίσουν ν' ανακυκλώνονται στον ελληνικό μας εκπαιδευτικό μικρόκοσμο και θα εξακολουθήσουν να πηγαινοφέρνουν τα παιδιά μας από τις καταλήψεις στα φροντιστήρια κι από την ανεργία στη μετανάστευση.

      Χρόνια σου πολλά και καλά με υγεία!

      Διαγραφή

Καλοπροαίρετα