Οι αναμάρτητοι.

Μόνο σαν αναμάρτητος δεν πηγαίνει στο Βερολίνο ο πρωθυπουργός. Το πρόγραμμα έχει κολλήσει, το νέο φορολογικό αγγίζει επικίνδυνα τα όρια αντοχής της κοινωνίας, οι μεταρρυθμίσεις καρκινοβατούν, οι αποκρατικοποιήσεις καθυστερούν και το πολιτικό κλίμα κάθε άλλο παρά ευνοεί την ομαλή εξέλιξη της δανειακής σύμβασης. Το ξέρει κι ο ίδιος –παρά τα περί του αντιθέτου επικοινωνιακά τρικ– αλλά το χειρότερο γι’ αυτόν είναι, ότι ξέρει ότι το ξέρει πολύ καλά κι η ‘Ανγκελα Μέρκελ, που θα συναντήσει εκεί.
 

Αν, στο πριν ένα χρόνο αντίστοιχο ταξίδι του στη Γερμανία, είχε το ελαφρυντικό του «πρωτάρη» πρωθυπουργού και την ανοχή της «νωπής εντολής», σήμερα ούτε ελαφρυντικά χωρούν, ούτε δικαιολογίες για το διαφαινόμενο αδιέξοδο. Η ευθύνη για την παγίδευση, το διάστημα που έκτοτε διέρρευσε, σε μιαν ανούσια ρητορεία εφησυχασμού ως προς την πρόοδο του προγράμματος και τη διολίσθηση στον εύκολο δρόμο της αναβλητικότητας, της υπερβολής και της δημιουργίας πρόσκαιρων εντυπώσεων, βαρύνει αποκλειστικά τον ίδιο και την κυβέρνησή του.
 

Ενόψει του προβλήματος, σπεύδει σε μια συνάντηση, όπου το μόνο που θα μπορούσε να ζητηθεί από τη Γερμανίδα καγκελάριο, είναι μια ακόμα πίστωση, όχι όμως σε ευρωπαϊκά κεφάλαια κι επιδοτήσεις, όχι σε οικονομική βοήθεια, αλλά σε χρόνο. Χρόνος αναζητείται εναγωνίως από την κυβέρνηση, μέχρι τις προσεχείς Ευρωεκλογές ή όσο πιο πίσω γίνεται. Γι’ αυτό το «κενό» μάλλον θα γίνει όλη η συζήτηση, για το χρονικό, αφού το άλλο –το χρηματοδοτικό ή άλλως έλλειμμα– είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο, ότι στην παρούσα συγκυρία δεν μπορεί να γεφυρωθεί, ούτε με λογιστικά πλεονάσματα, ούτε με επιμέρους διευθετήσεις, ούτε –πολύ περισσότερο– με νέα οριζόντια μέτρα. (Γιατί πάει κι έρχεται η τρόικα άλλωστε, δίχως να καταλήγουμε σε συμφωνία;)
 

Τίποτα δε θ’ αλλάξει επί της ουσίας αυτή η συνάντηση ως προς τις συμφωνίες, τα μνημόνια και τις υποχρεώσεις της χώρας. Είναι όμως πολύ σημαντική, εφόσον σηματοδοτεί την παραδοχή της αποτυχίας της κυβέρνησης, να διαχειριστεί αποτελεσματικά και στη βάση ενός σχεδίου τα προβλήματα και τις ανάγκες της χώρας στο πλαίσιο της συμφωνίας με τους δανειστές. Επικυρώνει την παραδοχή της, ότι αδυνατεί να πραγματοποιήσει μ’ ευελιξία και ταχύτητα αλλαγές, που ήταν αναγκαίες για την αναδιοργάνωση του κράτους.
 

Από μιαν άλλη οπτική, η συνάντηση αυτή επισημοποιεί και την παραδοχή της αποτυχίας των πολιτικών δυνάμεων στην Ελλάδα. Επιβεβαιώνει τη μεταξύ τους πόλωση, ώστε να συνεννοηθούν επιτυγχάνοντας ένα ελάχιστο συναίνεσης και να συμβάλλουν, κάθε μια από την πλευρά της, στην αντιμετώπιση των μεγάλων διαρθρωτικών και αναπτυξιακών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα. Υπ’ αυτή την έννοια, τονίζονται και σε διεθνές επίπεδο οι δομικές αδυναμίες κι οι χρόνιες αγκυλώσεις του πολιτικού συστήματος, που στο όνομα της με κάθε τρόπο αυτοσυντήρησης κι επιβίωσής του για τη νομή ή την κατάληψη της εξουσίας, επιλέγει ουσιαστικά τη διάλυση και τον διασυρμό του κράτους, την εξουθένωση και την αλλοτρίωση της κοινωνίας.
 

Στα μάτια της κοινωνίας, το πρόβλημα που αντιμετωπίζει εδώ και τρία χρόνια η χώρα, μπορεί ν’ αποδίδεται –αλλού λιγότερο κι αλλού περισσότερο– σε συγκεκριμένα κόμματα, πολιτικούς, συνθήκες, αιτίες ή περιστάσεις, αλλά εκείνο που την ενδιαφέρει πρωτίστως τούτη την ώρα είναι να βρεθεί μια λύση, να εκλείψει η ανασφάλεια, να μπουν με κάποιον τρόπο τα πράγματα σ’ έναν δρόμο. Η ευθύνη για την προώθηση πολιτικών προς αυτήν την κατεύθυνση μπορεί να βαρύνει κατά κύριο λόγο την κυβέρνηση, αλλά οι λύσεις δεν αξιώνονται μόνο από αυτήν.
 

Στα μάτια της κοινωνίας τα προβλήματα της καθημερινότητας ξεπερνούν ήδη κατά πολύ τον Σαμαρά, το Βενιζέλο, τον Τσίπρα ή τον Κουβέλη. Οι μεταξύ τους αντιθέσεις κι οι φραστικές αντεγκλήσεις ποσώς την ενδιαφέρουν. Περισσότερο οργή κι απογοήτευση την γεμίζουν παρά τη σιγουριά και τη βεβαιότητα, ότι η χώρα βρίσκεται προ της εξόδου από την κρίση, όπως βαυκαλίζεται η κυβέρνηση ή ότι υπάρχουν μαγικές λύσεις για το πρόβλημα, όπως διατείνεται επιμόνως ο κύριος Τσίπρας.
 

Αυτή η κοροϊδία κι αυτό το καθημερινό ξεκατίνιασμα από ΜΜΕ και social media είναι που τρελαίνει την κοινωνία και κοντεύει να τη διαλύσει τελείως. Από κάθε πλευρά και κάθε σημείο του πολιτικού συστήματος διαχέεται μια απύθμενη υποκρισία, ένας παρανοϊκός λαϊκισμός, μια ακατάσχετη ιδιοτέλεια. Φωνές σύνεσης και λογικής καλύπτονται και στοχοποιούνται απροκάλυπτα, λοιδορούνται κι εξοστρακίζονται. Οι πολίτες αισθάνονται απελπιστικά μόνοι κι εγκαταλελειμμένοι μέσα στην καταιγίδα της κρίσης από ένα πολιτικό σύστημα αναξιόπιστο, ανίκανο, σαθρό, διαπλεκόμενο, αδίστακτο κι υπανάπτυκτο.
 

Κανένας ή έστω η συντριπτική πλειοψηφία, λοιπόν, απ’ τους πρωταγωνιστές του δημόσιου βίου της χώρας δεν θεωρείται αναμάρτητος στη συνείδηση της κοινωνίας. Πλανώνται πλάνην οικτρά όσοι –ιδιαίτερα κάποιοι από τ’ αριστερά που άρχισαν κιόλας να ράβουν κοστούμια– πιστεύουν πως τους φτάνει η αντιμνημονιακή ρητορεία για ν’ απολαμβάνουν χαλαρά την άνεση του απυρόβλητου, που θα τους οδηγήσει ενδεχομένως στην κυβέρνηση. Ούτε εκείνοι που ανευθυνοϋπεύθυνα κατά τα μερομήνια και το πού φυσάει ο άνεμος καθορίζουν την πορεία και τη ρότα τους, θα κατορθώσουν να επιβιώσουν κάτω από την ασφαλή ομπρέλα της συμπάθειας και του λίγο απ’ όλα. Για τους ήδη «βρεγμένους» της συγκυβέρνησης, ούτε λόγος. Οι μόνοι που τρίβουν με ικανοποίηση τα χέρια τους από την απαξίωση και την ανυποληψία του πολιτικού συστήματος, είναι τα κάθε λογής εξτρεμιστικά και φασιστικά στοιχεία.
 

Η κοινωνία, ο λαός, με την υπομονή του έχει αναλάβει το μερίδιο των ευθυνών που του αναλογεί. Η καρτερία κι η ανοχή –ιδιαίτερα των περισσότερο ευάλωτων κι εκτεθειμένων στις επιπτώσεις της κρίσης ομάδων– αξίζουν το θαυμασμό, το ενδιαφέρον, αλλά και τον σεβασμό όλων. Θα μπορούσε κάτω από άλλες συνθήκες να συμπεριφερθεί καλύτερα, αλλά και πολύ χειρότερα. Πολλά θα μπορούσε να έχουν επιτευχθεί με τα «αν» και τα «ίσως», καταναλώθηκαν κι εξακολουθούν να καταναλώνονται όμως ανέξοδα, ανεύθυνα κι επιπόλαια από τους «αναμάρτητους» του πολιτικού συστήματος σε βάρος της κοινωνίας, σε βάρος του λαού.
 

Δίκαια, λοιπόν, ο πρωθυπουργός θα επικαλεστεί ενώπιον της Γερμανίδας καγκελαρίου την εξάντληση των αντοχών της κοινωνίας. Δικαίως θα υποστηρίξει ότι δεν αντέχονται νέα οικονομικά μέτρα. Το ξέρει όμως πολύ καλά, ότι δεν είναι αναμάρτητος, εξάλλου ενώπιον της ίδιας καγκελαρίου το ψέλλισε δημόσια πριν ένα χρόνο. Θα δικαιούνταν, λοιπόν, κι εκείνη με τη λουθηρανική λογική, που ενδεχομένως τη διακρίνει, ν’ αντιτείνει, ότι δεν φταίνε οι μνημονιακοί νόμοι που οδηγήθηκε το Ελληνικό κράτος στην «αμαρτία» του φαύλου κύκλου της υπερχρέωσης, των ελλειμμάτων και της υπανάπτυξης, αλλά ότι, οι «αμαρτίες» του Ελληνικού κράτους αρχίζουν σχεδόν από το... «Προπατορικό Αμάρτημα». Είναι εκείνες που οδήγησαν, όχι μόνο στα μνημόνια και τη σκληρή λιτότητα, αλλά κι εκείνον στην παρούσα ανάγκη, να επικαλείται την κοινωνική πίεση για να συγχωρεθεί η ασυγχώρετή του ασυνέπεια.
 

Στη Γερμανία ο πρωθυπουργός, δεν πρόκειται να πάρει «άφεση αμαρτιών». Εκ των πραγμάτων εξελίξεις το επόμενο διάστημα θα υπάρξουν. Χρειάζεται, επομένως, να προσεχθούν ιδιαίτερα οι εκτιμήσεις, οι αποφάσεις κι οι χειρισμοί, τόσο του ίδιου όσο και της κυβέρνησης το κρίσιμο από την επιστροφή του διάστημα. Το ίδιο καλά θα πρέπει να σταθμίζουν τα δεδομένα που θα διαμορφώνονται κι εκείνοι από τους αντιπολιτευόμενους, που ήδη, πιθανόν, να «φορτώνουν» βιαστικά δηλώσεις, εκδηλώσεις, «πυροτεχνήματα», «πέτρες» ή ό,τι άλλο πρόχειρο διαθέτει το αντιμνημονιακό οπλοστάσιο.
 

Ο λαός –που καθημερινά σχεδόν κάποιοι επικαλούνται– την «έχει στημένη» σε όλους ανεξαιρέτως, δεν εμπιστεύεται πλέον σωτήρες ή «αναμάρτητους». Παιχνίδια εξουσίας σε βάρος του και σε βάρος της νοημοσύνης του, είναι παιχνίδια με τη φωτιά. Η κοινωνία μέχρι τώρα έχει ανεχτεί βάρη επώδυνα και δυσβάσταχτα, αλλά εξαντλεί πλέον τα έσχατα όριά της.
 

Καθώς το κουτί της Πανδώρας παραμένει ανοιχτό, οφείλουν να σκεφτούν πολύ καλά κυβέρνηση κι αντιπολίτευση τις επόμενες κινήσεις τους. Οφείλουν ν’ αναθεωρήσουν στάσεις και συμπεριφορές που διχάζουν και διαιρούν. Έχουν υποχρέωση ν’ αναζητήσουν διαύλους επικοινωνίας και συνεννόησης. Ας βρουν τρόπο να βάλουν όλοι λίγο νερό στο κρασί τους, να διατηρηθεί η εύθραυστη πλέον κοινωνική συνοχή. Αν ξεσπάσει τούτη την ώρα η οργή του κόσμου, θα είναι τυφλή κι ανεξέλεγκτη, θα είναι καταστροφή και τυραννία, θα σαρώσει τους πάντες και τα πάντα αδιακρίτως και θα γυρίσει την Ελλάδα πολλά χρόνια πίσω.
 

Σέρνουμε που σέρνουμε τόσες αμαρτίες, θ’ αφήσουμε κι αυτήν να μας βαρύνει;

Foto: www.welt.de