Πόσες "κεντροαριστερές" υπάρχουν;

Αν μη τι άλλο, όσοι εξακολουθούν ακόμα να παρακολουθούν το εγχείρημα ανασυγκρότησης της «κεντροαριστεράς», δεν πλήττουν. Μετά το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ, που από καιρό διαγκωνίζονται –χωρίς να… συνωστίζονται– σ’ αυτόν τον χώρο του νοητού ιδεολογικο-πολιτικού άξονα, όλο και κάποιο φιλότιμο και φιλόδοξο κομματικό στέλεχος ανακινεί το θέμα με το που ανακοινώνει με κάθε επισημότητα την πρόθεσή του να συνδράμει στην προσπάθεια συσπείρωσης αυτού του χώρου.

Προβεβλημένοι, αλλά και λιγότερα γνωστοί, πολιτικοί με τον έναν ή τον άλλο τρόπο και με ποικίλες αφορμές ή και προφάσεις, διαφοροποιούνται κι αποσκιρτούν από το κόμμα με το οποίο εξελέγησαν κι επιλέγουν, αυτοπροσδιοριζόμενοι σαν «κεντροαριστεροί» να ηγηθούν κινήσεων και πρωτοβουλιών, ώστε να σχηματοποιηθεί εκ νέου ο πολιτικός χώρος μεταξύ δεξιάς κι αριστεράς.

Σε μια περίοδο που οι πολιτικές επιλογές είναι εν πολλοίς δεδομένες και τα περιθώρια της περιοριστικής οικονομικής πολιτικής ασφυκτικά, σε μια συγκυρία που απαιτείται συνεργασία και συνεννόηση και σε μια ιστορική καμπή για το μέλλον και την προοπτική της χώρας, επιλέγεται ο δρόμος της διάσπασης και του περαιτέρω κατακερματισμού σημαντικών πολιτικών δυνάμεων, δίχως επί της ουσίας να διατυπώνονται αξιόπιστες και πειστικές εναλλακτικές προτάσεις και λύσεις. Μόνη ειδοποιός διαφορά οι λεκτικοί χαρακτηρισμοί κι οι επιθετικοί προσδιορισμοί. «Προοδευτικός», «θετικό πρόσημο», «επανεκκίνηση» κι άλλα τέτοια επικοινωνιακά κι ευφάνταστα, ενώ επί της ουσίας οι μόνες μεταξύ τους «αγεφύρωτες» διαφορές ή επιμέρους διαφοροποιήσεις, έχουν ως αφετηρία, κατά κύριο λόγο, προσωπικές αντιθέσεις και φιλοδοξίες.

Κενό υπάρχει. Υπάρχει γιατί μεταξύ των φιλελεύθερων πολιτικών της κυβέρνησης και των λαϊκιστικών προτάσεων του ΣΥΡΙΖΑ, χωρά ο τεκμηριωμένος πολιτικός λόγος κι η δημοκρατικά νομιμοποιημένη πολιτική δράση. Χωρούν πολιτικές που στηρίζονται στη μελέτη, τον σχεδιασμό, τον ρεαλισμό και την κοινωνική δικαιοσύνη. Χωρούν αλλαγές κι ανατροπές ουσίας, μακράς πνοής, ανάπτυξης. Χωρούν πρωτοβουλίες και δράσεις προστασίας για τις ευπαθείς ομάδες, για τους μη προνομιούχους, για όσους η κρίση απειλεί με περιθωριοποίηση. Χωρούν αποφάσεις για την ανατροπή παραδοσιακών διαδικασιών και δοκιμασμένων αλληλεξαρτήσεων. Χωρούν η αλήθεια, η συνεννόηση, η λογική. Χωρούν ο διαρκής αυτοέλεγχος κι η συστηματική προσπάθεια αλλαγής νοοτροπίας και συμπεριφοράς απέναντι στους θεσμούς, τους πολίτες και την πολιτική.

Κενό υπάρχει, γιατί το 2012 ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ δεν θέλησαν ή δεν μπόρεσαν να ανατρέψουν τους μεταξύ τους ενδοκυβερνητικούς συσχετισμούς κι ισορροπίες. Συμβιβάστηκαν με την επιφανειακή λογική της κυβερνησιμότητας. Εγκλωβίστηκαν ή και βολεύτηκαν στο περιστασιακό σύνθημα για «διάσωση της χώρας». Προσδέθηκαν στη συντηρητική λογική και στη νεοφιλελεύθερη ατζέντα της Νέας Δημοκρατίας ακολουθώντας την «στα τυφλά» στην υπερψήφιση άρον - άρον των εκτελεστικών νόμων των δανειακών συμβάσεων και στις υποδείξεις των δανειστών. Όταν η ΔΗΜΑΡ αποφάσισε την αποχώρησή της από το κυβερνητικό σχήμα ήδη είχε διαρρεύσει πολύτιμος χρόνος για αναστροφή του κλίματος. Το ΠΑΣΟΚ που εξακολουθεί να παραμένει, παραπαίοντας από το παρατεταμένο επικοινωνιακό success story του πρωθυπουργού, ήδη θα πρέπει να διαισθάνεται ότι όλα έχουν κριθεί.

Με τα προς το παρόν δεδομένα, λοιπόν, χώρος για το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ δεν διαφαίνεται στον πολιτικό ορίζοντα. Σπατάλησαν τον πολιτικό τους χρόνο και μαζί την υπομονή και τις απαντοχές των ψηφοφόρων τους. Ακόμα και τώρα, προ των εκλογών, εξακολουθούν ν’ αναλώνουν τις τελευταίες τους δυνάμεις σε τακτικισμούς κι εσωκομματικές έριδες  διασπασμένοι σε κομμάτια, ομάδες κι ομαδούλες. Φαινόμενα διάλυσης κι εκφυλισμού, που ίσως όμως αποτελέσουν και τον καταλύτη, ώστε να ξεκαθαριστεί το πολιτικό τοπίο ή και να κριθεί, τελικά, προς τα πού θα γύρει η πλάστιγγα της μετεκλογικής κυβερνητικής πλειοψηφίας μεταξύ Νέας Δημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑ.

Το τέλος της συσπείρωσης της «κεντροαριστεράς» υπό τις τρέχουσες συνθήκες, δεν σημαίνει, ασφαλώς, ούτε το τέλος του κόσμου, ούτε το τέλος της αναζήτησης. Είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο, ότι ο χώρος θα παραμείνει –αν δεν τον πάρει το… ποτάμι– «κενός», εφόσον ο μεν ΣΥΡΙΖΑ θα κινδυνεύσει με διάσπαση αν επιχειρήσει σ’ αυτή τη συγκυρία να επεκταθεί προς το κέντρο, στη δε Νέα Δημοκρατία υπό τον Αντώνη Σαμαρά κεντρώα ανοίγματα είναι από υποτονικά έως αδιανόητα.

Οι συνθήκες, επομένως, που μετεκλογικά θα προκύψουν, το πιθανότερο να ευνοούν και να επιτρέπουν μιαν πιο ολοκληρωμένη κι ουσιαστική συζήτηση μεταξύ των προσωπικοτήτων και δυνάμεων που σήμερα διεκδικούν διασπασμένες για τον εαυτό τους και κατ’ αποκλειστικότητα το προνόμιο να εκφράσουν αυθεντικά την «κεντροαριστερά». (Τότε που μάλλον θα διαπιστωθεί στην κάλπη, ότι ο «μικρός δικομματισμός», δεν ήταν τόσο μικρός όσο μερικοί νόμιζαν).

Εκτός κι αν όλα αυτά τα περί «κεντροαριστεράς», γίνονται και λέγονται από ορισμένους, μόνο και μόνο για να εξασφαλίσουν ότι θα ξανακαθίσουν στα έδρανα και της επόμενης Βουλής.

Photo: Philosophy and Crisis