Μια καλύτερη πόλη. Είναι στο χέρι μας.

Αυτή την περίοδο τα επιτελεία των δημοτικών παρατάξεων θα επεξεργάζονται πυρετωδώς –υποθέτω– τα προγράμματα των συνδυασμών τους, θα καταγράφουν προβλήματα και θ’ αξιολογούν –φαντάζομαι– ανάγκες. Με σπουδή κι ενδιαφέρον επικεφαλής κι υπεύθυνοι θα διαμορφώνουν –αυτό είναι βέβαιο– προτάσεις και θέσεις για την ανάπτυξη και το μέλλον του Δήμου και για την ικανοποίηση των δημοτών και των κατοίκων του, ώστε τα –περιβόητα– «προγράμματα» να είναι όσο γίνεται ελκυστικότερα, πειστικότερα, εντυπωσιακότερα.

Αν ανατρέξει κάποιος σε κάποιες απ’ αυτές τις πολυτελείς και συνήθως πολυσέλιδες εκδόσεις των δημοτικών παρατάξεων, είναι βέβαιο ότι με ευκολία μπορεί να διαπιστώσει πόσο σημαντικά είναι τα προβλήματα κι οι ελλείψεις των Δήμων που προεκλογικά αποτυπώνονται, αλλά ταυτόχρονα και πόσο βατές κι εύκολες περιγράφονται οι ενδεικνυόμενες από τους συνδυασμούς λύσεις στην περίπτωση που η πλειοψηφία των δημοτών τους εμπιστευτεί τη διοίκηση του Δήμου. Τουναντίον, για τους «κρατούντες» τις δημοτικές υποθέσεις και τα ινία του Δήμου, όλα βαίνουν καλώς, προβλήματα δεν υπάρχουν και το ζητούμενο είναι η ανανέωση της εμπιστοσύνης των δημοτών, προκειμένου να συνεχίσουν το έργο τους. Έτσι, το μαύρο και το άσπρο συνυπάρχουν μέσα στις πολύχρωμες προεκλογικές διακηρύξεις επιβεβαιώνοντας μ’ εντυπωσιακό μάλλον, όσο και κραυγαλέο τρόπο, τη μαγική εικόνα και το δύσκολο παζλ που συνθέτουν η απόσταση μεταξύ λόγων και πράξεων, σχεδιασμού και εκτέλεσης.

Πίσω και πέρα απ’ όλα αυτά τα φιλόδοξα και μεγαλεπήβολα, αλλά καθ’ όλα θεμιτά και χρήσιμα, μακριά από προθέσεις και ονειροπολήσεις, εξίσου καλοδεχούμενες και εποικοδομητικές, βρίσκονται νομίζω δυο κρίσιμοι παράγοντες, δυο καταλύτες, που από τη συνεργασία κι αλληλεπίδρασή τους εξαρτάται η ευόδωση κι επιτυχία οποιουδήποτε οράματος, προγράμματος ή έργου. Ο ένας είναι ο διοικητικός μηχανισμός του Δήμου, το ανθρώπινο δυναμικό του, οι εργαζόμενοι στις δημοτικές υπηρεσίες κι επιχειρήσεις κι άλλος είναι οι ίδιοι οι δημότες κι οι κάτοικοι.

Κάθε εξαγγελία, κάθε δράση ή πρωτοβουλία θα πρέπει –πάντα κατά τη γνώμη μου– όχι απλώς να συνυπολογίζει και να λαμβάνει υπόψη, αλλά να εδράζεται στην κυριολεξία, στη συνέργεια αυτών των θεμελιωδών παραγόντων. Αυτοί είναι οι πυλώνες πάνω στους οποίους μπορεί να στηριχτεί και να εδραιωθεί η πρόοδος κι η ευημερία, αυτά είναι τα σημεία αναφοράς για τη στοχοθεσία και την ανάπτυξη του Δήμου.

Οι εργαζόμενοι είναι η καρδιά του Δήμου. Από την επάρκεια, τις γνώσεις, την οργάνωση, το ενδιαφέρον και τη φιλοτιμία τους εξαρτάται αποφασιστικά η εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία των δημοτικών Υπηρεσιών κι η εξυπηρέτηση των δημοτών. Οι δημότες απ’ την άλλη είναι τα κύτταρα του Δήμου. Από το ενδιαφέρον, τη φροντίδα, τη συνεργασία και τη συμμετοχή τους εξαρτάται η δημιουργία κι η διατήρηση, όχι μόνο ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας και συνεννόησης με τις δημοτικές Υπηρεσίες, αλλά προπαντός ενεργό κι οργανωμένο δίκτυο δράσης για την έγκαιρη διάγνωση, κι αντιμετώπιση των προβλημάτων, αλλά και για τη διατήρηση και βελτίωση της ποιότητας ζωής στις συνοικίες και της γειτονιές.

Οι λέξεις-κλειδιά για τη δημιουργία και την αποτελεσματική οργάνωση και λειτουργία αυτού του δίπολου, είναι «εμπιστοσύνη», «συνέπεια», «τόλμη». Η εμπιστοσύνη είναι ίσως η πιο χρονοβόρα κι επίπονη, είναι όμως ο ακρογωνιαίος λίθος στη σχέση δημοτικής Αρχής - εργαζομένων και Δήμου - δημοτών. Η συνέπεια είναι το θεμελιώδες χαρακτηριστικό της συντονισμένης συμπεριφοράς και λειτουργίας της δημοτικής Αρχής, είναι το διαπιστευτήριο για την αποδοχή, αλλά και για την ευαισθητοποίηση κι ενεργοποίηση των εργαζόμενων και των κατοίκων του Δήμου. Η τόλμη είναι το πρώτο καθοριστικό βήμα, είναι το άνοιγμα του Δήμου στην κοινωνία, είναι η αποδοχή, η υποστήριξη, η ενθάρρυνση ατόμων και συλλογικοτήτων. Πρωτοβουλίες, δράσεις, ιδέες κι ενδιαφέροντα πολιτών κι ομάδων, αλλά παράλληλα σκέψεις και οραματισμοί της δημοτικής Αρχής, προγράμματα κι απόψεις, προβάλλονται, προτείνονται, εκτίθενται, αξιολογούνται και υλοποιούνται ενώπιον των δημοτών για τους δημότες, αλλά από κοινού με τους δημότες.

Κάπως έτσι μετατρέπονται οι Υπηρεσίες του Δήμου σε οργανωμένο στρατηγείο, επιτελείο συντονισμού και συνεργασίας κι οι συνοικίες του σε φυτώρια κι εργαστήρια εθελοντισμού, αλληλεγγύης, καινοτομίας, επικοινωνίας. Μέσα από τις αμφίδρομες κι ανατροφοδοτούμενες θεσμοθετημένες, αλλά κι άτυπες, δομές ο δημόσιος χώρος ενιαιοποιείται και γίνεται πραγματικά κοινόχρηστος και κοινωφελής. οι δημότες είναι συνδιαχειριστές, αλλά και συνυπεύθυνοι γι’ αυτόν. Με τον τρόπο αυτό οι κοινωνικές δραστηριότητες διαχέονται οργανωμένα κι αποκτούν ουσιαστικό ανθρωπιστικό και κοινωνικό αντίκρισμα. Έτσι, οι δημοτικές Υπηρεσίες με πρωταγωνιστές και πρωτεργάτες τους εργαζόμενους σ’ αυτές λειτουργούν με αξιοκρατία, αξιοπιστία, διαφάνεια και έλεγχο, στην υπηρεσία του δημότη και του πολίτη κι όχι για την εξυπηρέτηση του Δήμαρχου ή του τοπικού παράγοντα.

Το ζητούμενο των προεκλογικών φυλλαδίων που σε αφθονία προετοιμάζονται αυτές τις μέρες, είναι, αν και σε ποιο βαθμό εστιάζουν, προβάλουν ή αποσιωπούν αυτή την κρίσιμη για τη λειτουργία του Δήμου διάσταση: Τη συνέργεια κι αλληλεπίδραση Δήμου – δημοτών. Αυτή είναι η Λυδία λίθος και το μεγάλο ζητούμενο διαχρονικά, αλλά ιδιαίτερα στις μέρες μας, εφόσον η απαξίωση των πολιτικών διαδικασιών δεν θα πρέπει να επιτείνει την ιδιώτευση και την αποστασιοποίηση των πολιτών από τα κοινά κι ιδιαίτερα από τα τεκταινόμενα στη γειτονιά, την περιοχή και τον Δήμο τους. Η αδιαφορία κι η απομάκρυνση των πολιτών από τις δημόσιες υποθέσεις, ενθαρρύνει την ασυδοσία και την αδιαφάνεια, αλλά υποθάλπει και τον αυταρχισμό και την αλαζονεία. Δεν αρκούν και δεν φτάνουν μόνο οι νόμοι κι οι θεσμοί για να διασφαλιστεί η νομιμότητα και να προστατευθεί το δημόσιο συμφέρον, το δημόσιο χρήμα, ο δημόσιος χώρος, είναι αναγκαίος ο διαρκής κοινωνικός έλεγχος, η ενεργός συμμετοχή των πολιτών, η ανατροφοδοτούμενη επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ Δήμου και δημοτών.

Πίσω από τις επιβλητικές, προσηνείς, χαμογελαστές ή αποφασιστικές εκφράσεις των υποψηφίων δημοτικών αρχόντων, όπως αυτές θα απεικονίζονται και θα διακινούνται εντατικά τις επόμενες μέρες μέσω των προεκλογικών φυλλαδίων, πίσω από τα μεγαλεπήβολα σχέδια και τις πολυσέλιδες εξαγγελίες, αξίζει ν’ αναζητηθεί αν και σε ποιο βαθμό προβάλλεται κι επισημαίνεται, αφενός μεν η σπουδαιότητα των εργαζόμενων του Δήμου ως στυλοβατών και πρωτεργατών κι αφετέρου η σπουδαιότητα του ρόλου κάθε δημότη ή κατοίκου ως συμμέτοχου και συνυπεύθυνου για το παρόν και το μέλλον της πόλης και του Δήμου.

Καλές οι κουμπαριές κι οι οικειότητες, καλά τα ρουσφέτια κι οι ποδηλατάδες, αλλά οι σύγχρονες πόλεις έχουν περισσότερο σύνθετες και πολύπλοκες ανάγκες κι απαιτήσεις, που δεν καλύπτονται ούτε από δημάρχους πατερούληδες, ούτε από δημοτικούς συμβούλους των γνωριμιών και των εξυπηρετήσεων. Ερήμην των πολιτών οι πόλεις είναι καταδικασμένες να φθίνουν και να μαραζώνουν. Η κινητοποίηση κι η συμμετοχή των πολιτών, η απελευθέρωση των δυνάμεων της κοινωνίας, θα σημάνει και την απελευθέρωση των πόλεων, την ανεξαρτησία της τοπικής αυτοδιοίκησης, την αναζωογόνηση της ίδιας της δημοκρατίας.

Αξίζει σ’ αυτές τις εκλογές να σκεφτούμε και να συμπεριφερθούμε ως πολίτες. Αξίζει και μας αξίζει μια καλύτερη πόλη, ένας καλύτερος Δήμος, μια καλύτερη χώρα. Πώς θα γίνει αυτό; Αυτόματα; Ως δια μαγείας; Από κάποιους άλλους; Από ποιους; Η συμμετοχή μας σ’ αυτή την προσπάθεια πρέπει να είναι καθημερινή, δεν αρχίζει και τελειώνει την Κυριακή των εκλογών. Για όλα αυτά που πιστεύουμε ότι μας αξίζουν, αξίζει να το σκεφτούμε και να το ψάξουμε πρώτα εμείς. Η Κυριακή των εκλογών θα έρθει και θα περάσει, όσα όμως μας προβληματίζουν και μας απασχολούν, μας πληγώνουν και μας δυσαρεστούν θα ‘ναι και τη Δευτέρα μπροστά στην πόρτα μας. Θα τ' αφήσουμε και πάλι εκεί;