Ο όρος «αξιοκρατία» και «αντικειμενικότητα» έχουν για τη δημόσια διοίκηση της χώρας μας ένα εντελώς ιδιαίτερο και ξεχωριστό περιεχόμενο, όχι μόνο απ’ αυτό που η κοινή λογική κι ο μέσος νους αντιλαμβάνονται, αλλά κι απ’ αυτό που αποδίδεται στους όρους σε άλλα κράτη της Ευρώπης.
Διαχρονικά, όλες οι κυβερνήσεις που σέβονται τον εαυτό τους φροντίζουν με την ανάληψη των καθηκόντων τους να ψηφίσουν έναν νόμο, ώστε στο όνομα της «αξιοκρατίας» και της «αντικειμενικότητας» να καταργήσουν την υπαλληλική ιεραρχία και τα υπηρεσιακά συμβούλια, να απαλλάξουν από τα καθήκοντά τους τους υπηρετούντες προϊσταμένους οργανικών μονάδων και να επιλέξουν –πάντα με «αντικειμενικά» και αξιοκρατικά» κριτήρια και διαδικασίες– τους νέους «εκλεκτούς». Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο που από το 1975 μέχρι σήμερα –απ’ ότι πρόχειρα θυμάμαι– έχουν ψηφιστεί έξι «νέα» βαθμολόγια για τους δημοσίους υπαλλήλους.
Το σχέδιο νόμου «Σύστημα επιλογής προϊσταμένων οργανικών μονάδων με αντικειμενικά και αξιοκρατικά κριτήρια - Σύσταση Ειδικού Συμβουλίου Επιλογής Προϊσταμένων (ΕΙ.Σ.Ε.Π.)» και λοιπές διατάξεις», που κατατέθηκε στη Βουλή με τη μορφή μάλιστα του κατεπείγοντος –ξεσηκώνοντας την έντονη αντίδραση του Απόστολου Κακλαμάνη– δεν μπόρεσε να ξεφύγει από τον κανόνα. Οι συντάκτες του αρκέστηκαν σε μια καταφανώς βαριεστημένη συρραφή-αντιγραφή διατάξεων προηγούμενων σχετικών ρυθμίσεων, οδηγώντας το όλο εγχείρημα σε μια μελαγχολική κοινοτυπία.
Δεν θ’ αναφερθώ στα κριτήρια,τη συνέντευξη και τη βαθμολόγηση, που παραπέμπει ευθέως στον προηγούμενο νόμο του Προκόπη Παυλόπουλου. Ούτε στο τάχα πρωτότυπο της γραπτής εξέτασης των υποψηφίων. Ενδιαφέρον έχει η αδυναμία των παροικούντων τη γενική γραμματεία δημόσιας διοίκησης στη Βασιλίσσης Σοφίας, να οραματιστούν και να προτείνουν έναν θεσμό, μια διαδικασία κι ένα όργανο, που να προσφέρει πραγματικά μια στοιχειωδώς νέα διάσταση στον τρόπο επιλογής των προϊσταμένων στις δημόσιες υπηρεσίες. Δεν ζητείται η ανακάλυψη της πυρίτιδας, ένα αξιοπρεπές, απλό, αδιάβλητο και –κατά το δυνατόν– αξιοκρατικό σύστημα αναζητείται.
Στο προτεινόμενο νομοσχέδιο προκειμένου να συγκροτηθεί το Ειδικό Συμβούλιο Επιλογής Προϊσταμένων (ΕΙ.Σ.Ε.Π.) και να λειτουργήσει ο νέος θεσμός ανακατεύονται με αξιοθαύμαστη πολυπλοκότητα και γραφειοκρατική συνέπεια τέσσερις υφιστάμενες δημόσιες υπηρεσίες και ανεξάρτητες Αρχές: Το υπουργείο Εσωτερικών, το ΑΣΕΠ, ο Συνήγορος του Πολίτη και το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης.
Πρόεδρος του οργάνου αυτού είναι ένας εκ των αντιπροέδρων του ΑΣΕΠ και από τα τέσσερα μέλη τα τρία είναι μέλη του ΑΣΕΠ και το ένα βοηθός του Συνηγόρου του Πολίτη. Το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης εμπλέκεται στη διεξαγωγή της γραπτής δοκιμασίας από γενικούς διευθυντές μέχρι και για προϊσταμένους αυτοτελών τμημάτων ή γραφείων.
Απορία πρώτη: Τι σχέση έχει το ΑΣΕΠ και ο Συνήγορος του Πολίτη με την υπηρεσιακή εξέλιξη των δημοσίων υπαλλήλων;
Απορία δεύτερη: Υπάρχει τόση άνεση από πλευράς φόρτου εργασίας σ’ αυτά τα πρόσωπα, ώστε τους περισσεύει χρόνος για να προλαβαίνουν ν’ ανταποκρίνονται με συνέπεια σε όλα αυτά τα μεταξύ τους άσχετα καθήκοντα;
Απορία τρίτη –και τελευταία: Τελικά σ’ αυτόν τον τόπο, ότι έχει σχέση με την αξιοκρατία και τη διαφάνεια μόνο υπέργηροι δικαστικοί και μεγαλοσυνταξιούχοι υπάλληλοι του δημοσίου ή πολυπράγμονες καθηγητές πανεπιστημίου μπορούν να την εγγυηθούν και να τη διασφαλίσουν;
Είναι προφανές, ότι για άλλη μια φορά θα αρκεστούμε σε μια από τα ίδια. Η τομή κι η ρήξη με τα κατεστημένα στη δημόσια διοίκηση δεν τολμήθηκαν.
Και το κερασάκι στην τούρτα;
Σε μια περίοδο που οι δαπάνες και μισθοί των εργαζόμενων στη δημόσια διοίκηση περικόπτονται δραματικά, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι: «Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Αποκέντρωσης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Οικονομικών, καθορίζεται η αποζημίωση του προέδρου, των μελών και του γραμματέα του ΕΙ.Σ.Ε.Π.».
Εις υγείαν διπλοθεσιτών και τριπλοθεσιτών συνταξιούχων, η μεταρρύθμιση μπορεί να περιμένει την επόμενη.
Κρίμα.
Διαχρονικά, όλες οι κυβερνήσεις που σέβονται τον εαυτό τους φροντίζουν με την ανάληψη των καθηκόντων τους να ψηφίσουν έναν νόμο, ώστε στο όνομα της «αξιοκρατίας» και της «αντικειμενικότητας» να καταργήσουν την υπαλληλική ιεραρχία και τα υπηρεσιακά συμβούλια, να απαλλάξουν από τα καθήκοντά τους τους υπηρετούντες προϊσταμένους οργανικών μονάδων και να επιλέξουν –πάντα με «αντικειμενικά» και αξιοκρατικά» κριτήρια και διαδικασίες– τους νέους «εκλεκτούς». Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο που από το 1975 μέχρι σήμερα –απ’ ότι πρόχειρα θυμάμαι– έχουν ψηφιστεί έξι «νέα» βαθμολόγια για τους δημοσίους υπαλλήλους.
Το σχέδιο νόμου «Σύστημα επιλογής προϊσταμένων οργανικών μονάδων με αντικειμενικά και αξιοκρατικά κριτήρια - Σύσταση Ειδικού Συμβουλίου Επιλογής Προϊσταμένων (ΕΙ.Σ.Ε.Π.)» και λοιπές διατάξεις», που κατατέθηκε στη Βουλή με τη μορφή μάλιστα του κατεπείγοντος –ξεσηκώνοντας την έντονη αντίδραση του Απόστολου Κακλαμάνη– δεν μπόρεσε να ξεφύγει από τον κανόνα. Οι συντάκτες του αρκέστηκαν σε μια καταφανώς βαριεστημένη συρραφή-αντιγραφή διατάξεων προηγούμενων σχετικών ρυθμίσεων, οδηγώντας το όλο εγχείρημα σε μια μελαγχολική κοινοτυπία.
Δεν θ’ αναφερθώ στα κριτήρια,τη συνέντευξη και τη βαθμολόγηση, που παραπέμπει ευθέως στον προηγούμενο νόμο του Προκόπη Παυλόπουλου. Ούτε στο τάχα πρωτότυπο της γραπτής εξέτασης των υποψηφίων. Ενδιαφέρον έχει η αδυναμία των παροικούντων τη γενική γραμματεία δημόσιας διοίκησης στη Βασιλίσσης Σοφίας, να οραματιστούν και να προτείνουν έναν θεσμό, μια διαδικασία κι ένα όργανο, που να προσφέρει πραγματικά μια στοιχειωδώς νέα διάσταση στον τρόπο επιλογής των προϊσταμένων στις δημόσιες υπηρεσίες. Δεν ζητείται η ανακάλυψη της πυρίτιδας, ένα αξιοπρεπές, απλό, αδιάβλητο και –κατά το δυνατόν– αξιοκρατικό σύστημα αναζητείται.
Στο προτεινόμενο νομοσχέδιο προκειμένου να συγκροτηθεί το Ειδικό Συμβούλιο Επιλογής Προϊσταμένων (ΕΙ.Σ.Ε.Π.) και να λειτουργήσει ο νέος θεσμός ανακατεύονται με αξιοθαύμαστη πολυπλοκότητα και γραφειοκρατική συνέπεια τέσσερις υφιστάμενες δημόσιες υπηρεσίες και ανεξάρτητες Αρχές: Το υπουργείο Εσωτερικών, το ΑΣΕΠ, ο Συνήγορος του Πολίτη και το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης.
Πρόεδρος του οργάνου αυτού είναι ένας εκ των αντιπροέδρων του ΑΣΕΠ και από τα τέσσερα μέλη τα τρία είναι μέλη του ΑΣΕΠ και το ένα βοηθός του Συνηγόρου του Πολίτη. Το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης εμπλέκεται στη διεξαγωγή της γραπτής δοκιμασίας από γενικούς διευθυντές μέχρι και για προϊσταμένους αυτοτελών τμημάτων ή γραφείων.
Απορία πρώτη: Τι σχέση έχει το ΑΣΕΠ και ο Συνήγορος του Πολίτη με την υπηρεσιακή εξέλιξη των δημοσίων υπαλλήλων;
Απορία δεύτερη: Υπάρχει τόση άνεση από πλευράς φόρτου εργασίας σ’ αυτά τα πρόσωπα, ώστε τους περισσεύει χρόνος για να προλαβαίνουν ν’ ανταποκρίνονται με συνέπεια σε όλα αυτά τα μεταξύ τους άσχετα καθήκοντα;
Απορία τρίτη –και τελευταία: Τελικά σ’ αυτόν τον τόπο, ότι έχει σχέση με την αξιοκρατία και τη διαφάνεια μόνο υπέργηροι δικαστικοί και μεγαλοσυνταξιούχοι υπάλληλοι του δημοσίου ή πολυπράγμονες καθηγητές πανεπιστημίου μπορούν να την εγγυηθούν και να τη διασφαλίσουν;
Είναι προφανές, ότι για άλλη μια φορά θα αρκεστούμε σε μια από τα ίδια. Η τομή κι η ρήξη με τα κατεστημένα στη δημόσια διοίκηση δεν τολμήθηκαν.
Και το κερασάκι στην τούρτα;
Σε μια περίοδο που οι δαπάνες και μισθοί των εργαζόμενων στη δημόσια διοίκηση περικόπτονται δραματικά, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι: «Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Αποκέντρωσης & Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Οικονομικών, καθορίζεται η αποζημίωση του προέδρου, των μελών και του γραμματέα του ΕΙ.Σ.Ε.Π.».
Εις υγείαν διπλοθεσιτών και τριπλοθεσιτών συνταξιούχων, η μεταρρύθμιση μπορεί να περιμένει την επόμενη.
Κρίμα.
Ο νόμος που τελικά ψηφίστηκε από τη Βουλή, είχε ουσιώδεις αλλαγές -κυρίως στις μεταβατικές διατάξεις- που δίνουν μια ελπίδα "ανάσας" στο απαράδεκτο αρχικό κείμενο. Οι αντιρρήσεις μας για τους συνταξιούχους όμως εξακολουθούν σταθερά και αταλάντευτα να ισχύουν.
ΑπάντησηΔιαγραφή