Ας κρατήσουν οι χοροί.

Προσπαθώ να καταλάβω. Την ίδια προσπάθεια –υποθέτω– θα καταβάλει και πλήθος Ελλήνων, αλλά και ξένων βεβαίως, παρακολουθώντας τις εξελίξεις σχετικά με το «θέμα της Ελλάδας». Δεν ξέρω αν ο όρος αποδίδεται ακριβώς, πιθανόν ο προσδιορισμός «πρόβλημα» να ήταν περισσότερο ακριβής, όπως και να ‘χει όμως, είμαι βέβαιος ότι καταλαβαινόμαστε, συνεννοούμαστε.

Ο ενθουσιασμός κι η ευφορία που λίγο – πολύ διακατέχει τους περισσότερους και οπλίζει με επικοινωνιακή δύναμη τη νεοεκλεγείσα κυβέρνηση –περισσότερο ίσως κι απ’ το εκλογικό αποτέλεσμα– φανερώνει ως ένα βαθμό και την ανάγκη που υπάρχει στην κοινωνία, ώστε να εξευρεθεί επιτέλους μια διέξοδος στο οικονομικό –και όχι μόνο– πρόβλημα της χώρας και να σταθεροποιηθεί η από πενταετίας και πλέον αποσταθεροποιημένη και προβληματική πολιτική και οικονομική κατάσταση.

Σ’ αυτή τη λαϊκή διάθεση κι ανάταση –για να μην πω πανηγύρι– δεν συμμετέχουν, βέβαια, όλοι με την ίδια συγκινησιακή ανιδιοτέλεια και τον ίδιο ανυπόκριτο αυθορμητισμό. Ελπίδα και προσμονή για «κάτι καλύτερο» κυριαρχεί, είναι δεδομένο, αυτό το «κάτι» όμως καθένας το τοποθετεί και το προσδιορίζει με τον τρόπο του, με τις ιδιαιτερότητες και τις ιδεοληψίες του, με τις ανάγκες και τις επιθυμίες του. Η αίσθησή μου –για να μην πω βεβαιότητα και παρεξηγηθώ– είναι ότι πολλοί από τους ένθερμα συμμετέχοντες στις εκδηλώσεις αυτές συγχέουν έννοιες και καταστάσεις, δεδομένα και δυνατότητες, συνθήκες και συγκυρίες σε μια προσπάθεια εκβιασμού  συμπερασμάτων στη βάση κατασκευασμένων υποθέσεων και προσδοκιών.

Αν υπάρχει μια ευθύνη, η μεγαλύτερη ίσως, για την κυβέρνηση είναι να κατορθώσει να μετουσιώσει αυτόν τον ενθουσιασμό των διαφορετικών «κάτι» σε δημιουργική ενέργεια και συλλογική προσπάθεια. Να προσεγγίσει, να διεγείρει και να συντονίσει τις αντιτιθέμενες κι αλληλοσυγκρουόμενες επιδιώξεις, επιθυμίες και σκοπιμότητες σε μια κοινή προσπάθεια συλλογικής ενεργοποίησης για την επίτευξη του στόχου της διεξόδου απ’ την κρίση μέσω της υλοποίησης του προγράμματος.

Οφείλει ν’ αποδείξει με την καθημερινή πρακτική της στο εσωτερικό και το εξωτερικό, ότι η συγκρουσιακή περίοδος, η εποχή της αμφισβήτησης και της καταγγελίας, ανήκουν πλέον στο παρελθόν, σαν επικοινωνιακά εργαλεία για την επίτευξη ενός στρατηγικού πολιτικού στόχου, της νέας συμφωνίας. Οφείλει, ταυτόχρονα, να πείσει τα ακροατήρια των πλατειών, ότι οι «εχθροί», οι «δυνάστες», οι «τοκογλύφοι», αλλά κι οι «δοσίλογοι», οι «Κουίσλινγκ», οι «προδότες» ή η «χούντα» αποτελούσαν λεκτικές υπερβολές κι ακρότητες στο πλαίσιο μιας στρατηγικής πίεσης κι ανατροπής. Για την κατανόηση και την ωρίμανση και σε κοινωνικό επίπεδο αυτής της καθ’ υπερβολή χρήσης των όρων και την προώθηση μιας συναινετικής επικοινωνίας, δημιουργικά θα συνεισέφερε εν ευθέτω χρόνω και μια δόση αυτοκριτικής.

Η εποχή της «αξιοπρέπειας» και της «δημοκρατίας», όπως ονομάστηκε –αμετροεπώς– η μετά την 25^η Ιανουαρίου περίοδος από τον ΣΥΡΙΖΑ, οφείλουν να θεμελιωθούν πάνω στη νηφαλιότητα της λογικής και τη δύναμη της γνώσης με καταλύτη σε βάθος χρόνου την εμπειρία. Ακρογωνιαίος λίθος γι’ αυτό είναι η εθνική συνεννόηση και συνεργασία. Η συμφιλίωση. Το «τέλος των μνημονίων» μόνο πάνω στα γκρεμισμένα συντρίμμια του διχαστικού ψευτοδιλήμματος «μνημονιακός – αντιμνημονιακός» μπορεί να οικοδομηθεί. Έτσι θα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις μιας πλατειάς κοινωνικής βάσης ενότητας κι ομοψυχίας πάνω στην οποία τα επόμενα βήματα θα στηριχτούν στέρεα, ασφαλώς και μακροπρόθεσμα. Η συστράτευση κι η αφοσίωση σ’ έναν σκοπό, που κοινός παρανομαστής θα είναι η συνείδηση κι  η πίστη περί της «κοινής μοίρας», της «κοινής πορείας» που οικοδομείται και διασφαλίζεται καλύτερα σε συνεργασία κι από κοινού με τους λαούς, αλλά και τις κυβερνήσεις, της Ευρώπης, με αλληλεγγύη, κατανόηση και αμοιβαίο σεβασμό.

Η συμφιλίωση σε κάθε περίπτωση δεν είναι μια κατά παραγγελία διαδικασία ή μια αυτοματοποιημένη κατάσταση. Σφυρηλατείται. Καλλιεργείται κι αναπτύσσεται συστηματικά με υπευθυνότητα, συνέπεια και υπομονή. Κρίσιμες παράμετροι αυτής της προσπάθειας για να στεριώσει και να αποδώσει είναι η συνέπεια, η πληροφόρηση, η αλήθεια. Ζητούμενο για την κοινωνία, εκείνων που γεμίζουν ενθουσιωδώς πλατείες, αλλά κι εκείνης της μεγάλης πλειοψηφίας που σιωπηλά συμμετέχει κι αγωνιά για την έκβαση το «Ελληνικού θέματος» –ή «προβλήματος» όπως προαναφέρεται– είναι να πληροφορηθούν τι έπεται των «μνημονίων». Τι ακολουθεί, έστω κι αν αυτό θα λέγεται συμφωνία, συμβόλαιο, πρόγραμμα ή συμφωνητικό. Η ουσία ενδιαφέρει, οι όροι, οι δεσμεύσεις κι οι υποχρεώσεις μεταξύ της χώρας και των εταίρων και μεταξύ του κράτους και του λαού.

Οι πανηγυρίζοντες των social media μπορεί ν’ αρέσκονται στις αυταπάτες και στον αλά καρτ πατριωτισμό ή το «ελευθέρας» της κομματικής ένταξης, η σκεπτόμενη πλειοψηφία κι οι σιωπηλώς «πανηγυρίζοντες» όμως είναι σε θέση να γνωρίζουν, ότι τίποτε δεν χαρίζεται, όσες π.χ. δωρεάν παροχές ρεύματος κι αν συνδεθούν κάποιοι τελικά θα υποχρεωθούν να τις πληρώσουν. Για όλους, λοιπόν, πανηγυρίζοντες και μη, θα πρέπει να γίνει σαφές τι θα κληθεί να πληρώσει η χώρα και τι ο κάθε πολίτης. Πού σταματούν τα δικαιώματα και πού αρχίζουν οι υποχρεώσεις. Στους λογαριασμούς –που πάντα κάνουν τους καλούς φίλους– δεν γράφονται μόνο πιστώσεις, αλλά και χρεώσεις. Αυτό το δικαίωμα στην ενημέρωση και τη γνώση στους λογαριασμούς της συμφωνίας, αλλά και των πολιτικών που θ’ ακολουθήσουν την εφαρμογή της, είναι αναφαίρετο για κάθε πολίτη. Εκεί είναι και το άλλο μεγάλο στοίχημα για την κυβέρνηση.

Είναι σημαντικό, όσο και κρίσιμο, αν κατορθώσει να διατηρηθεί το ίδιο κέφι κι η ίδια διάθεση για συμμετοχικούς πανηγυρισμούς και κατά την εφαρμογή του κυβερνητικού προγράμματος, εκεί που θα μετρηθεί η υπευθυνότητα, αλλά κι ο πατριωτισμός του καθενός. Εκεί πάνω που θ’ ακουμπήσει κι η δύσκολη πορεία προς την εθνική συνεννόηση και συμφιλίωση. Από εκεί που θα κριθεί, τελικά, μέσω της ομόθυμης ή όχι αποδοχής και συστράτευσης για την υλοποίηση του προγράμματος, και το αν και κατά πόσο η χώρα κι ο λαός δικαιούνται μετά τη νέα συμφωνία να πανηγυρίζουν ή απλώς είναι για τα πανηγύρια.

Photo: Galerie Barbara Thumm