Ελιές και κορν φλέικς.

«Με το ζόρι παντρειά δε γίνεται», λέει η παροιμία.

Η κυοφορία του τελευταίου διαστήματος είχε αίσιο, επιτέλους, τέλος με την έκδοση της σχετικής πρόσκλησης. Προσωπικότητες γνωστές κι αναγνωρίσιμες, όπως επιβάλει η περίσταση, με ιδιότητες και προσόντα αναμφισβήτητα. Καταξιωμένοι επιστήμονες, καλλιτέχνες κι άνθρωποι των γραμμάτων, σμίξανε σαν μια χαλαρή παρέα και καλούν στο νέο εγχείρημα απευθυνόμενοι «στους πολίτες, στα κόμματα, στις συλλογικότητες, στα πολιτικά πρόσωπα, στις συνδικαλιστικές, τις αυτοδιοικητικές και τις πνευματικές δυνάμεις που κινούνται στον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας, της δημοκρατικής αριστεράς, του φιλελεύθερου κέντρου, της πολιτικής οικολογίας, του προοδευτικού ευρωπαϊσμού».

Εξ ορισμού, λοιπόν, τα «άκρα» του χώρου είναι καθορισμένα και η φιλοδοξία του εξαντλείται στο να λειτουργήσει συνεκτικά και σαν καταλύτης για τη σύμπηξη ή έστω σύμπραξη κατ’ αρχήν πολιτικών δυνάμεων του εν πολλοίς κατακερματισμένου στις μέρες μας «κέντρου». Του χώρου με άλλα λόγια που, μετά την κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ και την εγκατάλειψή του –ως  πάλαι ποτέ «μεσαίος χώρος»– από τον Αντώνη Σαμαρά, εκτιμάται ότι αιωρείται σ’ ένα «πολιτικό κενό», δίχως ισχυρή πολιτική έκφραση και συγκροτημένη κομματική εκπροσώπηση. 

Πρωτοβουλία θεμιτή κι ευπρόσδεκτη σε μιαν εποχή που ο πολιτικός λόγος έχει υποκατασταθεί από κραυγές και γρυλίσματα, η αντιπαράθεση κυβέρνησης αντιπολίτευσης έχει έντονα χαρακτηριστικά συνθημάτων εξέδρας κι η πολιτική στο σύνολό της κινείται στα άκρα –αν όχι έξω– απ’ τα ενδιαφέροντα και τις προτεραιότητες των πολιτών. Θέλει ασφαλώς τόλμη ν’ απευθύνεσαι με πολιτικούς όρους σε μιαν κοινωνία που έχει στριμωχτεί εξαιτίας πολιτικών αποφάσεων κι επιλογών στα άκρα των αντοχών της και τεντώνεται δυσβάσταχτα ως τις άκρες της λογικής της σε καθημερινή βάση από σειρήνες λαϊκισμού,  μισαλλοδοξίας κι ανευθυνότητας.

Για να ξεφύγεις όμως από το πλαίσιο της εξαγγελίας και των καλών προθέσεων και ν’ αποφύγεις την ευκολία του ευχολόγιου, για να πείσεις, ότι όντως προτίθεσαι να παίξεις ρόλο ενεργό, μακροπρόθεσμα και να επηρεάσεις προς άλλη κατεύθυνση τις πολιτικές διαδικασίες, πρέπει να πεις δυο-τρία βασικά, αλλά –προπαντός– να δείξεις ότι προτίθεσαι να κάνεις τρία-τέσσερα αναγκαία κι απαραίτητα. Όμορφα τα λόγια, εξαιρετική η –σε αδρές γραμμές έστω– ανάλυση του παρόντος κι η οριοθέτηση της προοπτικής και του μέλλοντος, αλλά μέχρι εκεί. Για να γίνει όμως η ομελέτα χρειάζεται να σπάσουν αυγά και τούτη την ώρα έχουν χαθεί και τ’ αυγά και τα καλάθια.

Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να κάτσει κανείς στ’ αυγά του και να το βουλώσει παρακολουθώντας παθητικά τις εξελίξεις, αμέτοχος και μεμψιμοιρώντας, τουναντίον, αλλά με μόνο κίνητρο τις ευρωεκλογές ή τις εκλογές για την τοπική αυτοδιοίκηση και μετά βλέπουμε, μη νομίζεις ότι υπάρχουν πολλές πιθανότητες επιτυχίας και ξεσηκωμού. Άσε με –θα σου πει ο άλλος– να μείνω καλύτερα στο ΠΑΣΟΚ, όπως κι αν έχει καταντήσει, άσε με να βολοδέρνω στη ΔΗΜΑΡ, όπως κι αν την κατάντησαν, άσε με να ρίχνω την ψήφο διαμαρτυρίας μου στους Οικολόγους, στους Πράσινους στους κι εγώ δεν ξέρω ποιους από τις «λοιπές δημοκρατικές και προοδευτικές δυνάμεις». Χώρια, βρε παιδί μου, που και κάποιοι από τους πρωτεργάτες του εγχειρήματος, ήδη έχουν κολλημένα αρκετά «ένσημα» σε ανάλογες «εκσυγχρονιστικές» πρωτοβουλίες.

Αυτούς δεν πας να συμμαζέψεις; Αυτούς τους πολιτικούς σχηματισμούς δεν προτίθεσαι να ευαισθητοποιήσεις; Τι κι αν τους βαφτίζουμε χάριν συνεννοήσεως «κεντροαριστερούς», «σοσιαλδημοκράτες», «σοσιαλιστές» κι άλλα γνωστά και μη εξαιρετέα, τι κι αν κάπου εκεί με βάζεις κι εμένα κερασάκι στην τούρτα. Μα, με το στανιό; (που λέει κι η μάνα μου). Με το ζόρι να τους βάλεις να συνεργαστούν και να γίνουν συνιστώσες σ’ ένα «συνασπισμό» αγνώστων λοιπών στοιχείων; Όλοι αυτοί στους οποίους απευθύνεται η πρόσκληση, είναι αλλού. Το έχουν αποδείξει περίτρανα με τη στάση και τη συμπεριφορά τους. Έχουν πάρει τις αποστάσεις τους και τα μέτρα τους. Ακολουθούν την πεπατημένη και το ρυθμό του συστήματος.

Ποιος, λοιπόν, θα με συνεγείρει εμένα τον απλό και ταλαιπωρούμενο πολίτη, τον μετριοπαθή και προβληματισμένο, ν’ ακολουθήσω αυτή την ενδιαφέρουσα πρόσκληση, όταν διαισθάνομαι, ότι με το «καλημέρα» απ’ τ’ αριστερά θα με τραβάει ο Κουβέλης –αν και το βλέπω χλωμό έως αδύνατο να συμπράξει τελικά ο κυρ-Φώτης– κι απ’ τα δεξιόθεν θα με σέρνει ο Βενιζέλος; Εδώ στην ίδια κυβέρνηση βρέθηκαν και δεν κατόρθωσαν να συνεννοηθούν για τ’ αυτονόητα, μια πρόσκληση θα τους ευαισθητοποιήσει και θα τους κάνει να συναισθανθούν το βάρος της ευθύνης που έχουν στις πλάτες τους; Γιατί να το σηκώσω εγώ αυτό το βάρος, που στο κάτω-κάτω δεν μου αναλογεί;

Όχι, δεν είμαι κι εγώ αλλού, ούτε γκρινιάζω από σπορ ή συνήθεια, απλώς φοβάμαι, ότι ο ορίζοντας είναι πολύ στενός και τα μυαλά αυτών που θα πρέπει να συνεισφέρουν αποφασιστικά στην πρωτοβουλία είναι ακόμα στενότερα. Ενώ, λοιπόν, η πρόσκληση λειτουργεί θετικά μέσα μου, η χαλαρότητα, η ατολμία κι ο δισταγμός που τη συνοδεύει με κάνουν επιφυλακτικό και δύσπιστο. Θα ήθελα π.χ. να υπερβαίνει οριοθετήσεις και περιχαρακώσεις του σημερινού κομματικού κατεστημένου. Να ξεπερνά καλές ή κακές προθέσεις προσώπων, σχημάτων και χώρων και ν’ απευθύνεται στην κοινωνία ως σύνολο. Να με προϊδεάζει για τη δομή και να με υποψιάζει –αν όχι να μου αποκαλύπτει– την ηγεσία της. Να έχει αν όχι «αέρα», τουλάχιστον πνοή κάτι νέου, πιο φρέσκου κι ελπιδοφόρου.

Στη συνάντηση, λοιπόν, όταν κι όποτε αποφασιστεί, σκέφτομαι πως θα επαναληφθούν τοποθετήσεις και θα εκφραστούν απόψεις, που θα είναι πανέμορφες ως συλλήψεις και θαυμάσιες ως εξαγγελίες, αλλά θ’ απέχουν από τις πραγματικές ανάγκες που έχει διαμορφώσει η κρίση μέσα στην κοινωνία και τη χώρα. Θα περισσέψει η ονειροπόληση και θα ξεχειλίσει ίσως ο ενθουσιασμός, αλλά έξω απ’ την αίθουσα η ζωή θα εξακολουθεί να χαράζει τις σκληρές συντεταγμένες της στασιμότητας και της αλλοτρίωσης. Θα πιέζει για αποφάσεις εξπρές και για λύσεις «εδώ και τώρα». Κάπου εκεί απ' εξώ –στα πηγαδάκια– πάνω στη φούρια των εξελίξεων και με τη σπουδή να τις προλάβουμε, μάλλον, σε ψηφοδέλτια μας βλέπω να καταλήγουμε και σε λίστες ευρωβουλευτών παρά σε ουσιαστικές αποφάσεις για πολιτικές ανατροπές κι αναθεωρήσεις πεπατημένων διαδρομών και τετριμμένων διακηρύξεων.

Μένει πολλά ν’ αποσαφηνιστούν και πολλά να ξεκαθαρίσουν το επόμενο διάστημα. Δεν ξέρω αν τα καλάθια μας τα χαμένα –που λέγαμε και πιο πάνω– θα βρεθούν για να χωρέσουν πολλά κεράσια, αλλά για να φάμε κεράσια τον προσεχή Μάη, έπρεπε να ‘χουμε βγει ήδη απέναντι στο ύψωμα, όχι για να κοιτάξουμε αφ’ υψηλού την κοινωνία, ούτε για να πάρουμε τα βουνά ή τα όπλα, αλλά για να μυρίσουμε και να αισθανθούμε βαθιά στην ψυχή μας τον καθαρό αέρα και τις ευωδιές του τόπου και του λαού μας, να εμπνευστούμε απ’ την ομορφιά και τη δύναμή του, πατώντας γερά τα πόδια στο χώμα, στη γη με τις ελιές, που έθρεψε γενιές και γενιές Ελλήνων, πριν εγκαταλειφθεί και χερσωθεί απ’ την επέλαση των κορν φλέικς και των Μακντόναλτς. 

Καλή, αλλά θέλει πολύ τρέξιμο η προσπάθεια κι έχω την αίσθηση, ότι μερικοί απ’ τους προσκαλούντες, και μόνο που κοιτάζουν το ύψωμα, λαχανιάζουν (ή τους πιάνει ναυτία).

«Με το ζόρι παντρειά δε γίνεται», λέει η παροιμία, το λέω κι εγώ. Μακάρι να 'χω εγώ το λάθος.

FOTO: ΠΛΗΚΤΡΟλογίες