Οι αποφάσεις που δεν πάρθηκαν.

Η Μέρκελ επισκέπτεται την Αθήνα.

Η Γερμανίδα καγκελάριος έρχεται στην πατρίδα μας και η είδηση έχει βάλει φωτιά σε κυβέρνηση, κόμματα, συνδικάτα και μέσα ενημέρωσης. Οι διαδοχικές δηλώσεις κι οι αντιδράσεις που προγραμματίζονται κυριαρχούν στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο, ενώ οι πυρετώδεις προετοιμασίες έστρεψαν για λίγο τα φώτα της δημοσιότητας από το πακέτο οικονομικών μέτρων –που δε λέει να κλείσει– και τη συνεδρίαση του Eurogroup, που πραγματοποιείται δίχως τελικά να έχει υποβληθεί η έκθεση της τρόικα.

Αν η επίσκεψη αυτή είχε πραγματοποιηθεί πέντε χρόνια πριν –το θυμάται κανείς;– δεν θα υπήρχε αυτή η αντίδραση. Μέτρα ασφαλείας ασφαλώς θα υπήρχαν, αλλά η ατμόσφαιρα θα ήταν εντελώς διαφορετική. Το ίδιο θα συνέβαινε, νομίζω, αν η Μέρκελ επέλεγε να ‘ρθει και μετά την ανακοίνωση του πρώτου μνημονίου. Τώρα όμως έχει τρέξει πολύ νερό στ’ αυλάκι κι έχουν εξελιχθεί πολλά επεισόδια στο σήριαλ των μνημονίων και της στήριξης της Ελλάδας. Οι αποφάσεις έχουν παράγει τ' αποτελέσματά τους.

Η Γερμανία δια των εκπροσώπων της έχει διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στις πιέσεις που έχουν ασκηθεί προς τις ελληνικές κυβερνήσεις, ενώ ο γερμανικός Τύπος και τα ΜΜΕ δεν χάνουν ευκαιρία για να μας «καρφώσουν» για τις πράξεις ή τις παραλήψεις μας όλο αυτό το διάστημα που έχει ξεσπάσει η οικονομική κρίση. Πολλές από τις αποφάσεις που πάρθηκαν στα πλαίσια των προγραμμάτων στήριξης ήταν χρονικά δυσβάσταχτες. Το κλίμα είναι αρνητικό κι οι μνήμες από την πρόσφατη Ιστορία, ξυπνούν εφιαλτικά σενάρια σε μυαλά που επιμένουν να σκέφτονται ακραιφνώς εθνοκεντρικά.

Αν μπορούσε να γυρίσει όμως ο χρόνος πίσω, ώστε να επιστρέψουμε σε συνθήκες που να εξασφάλιζαν μια ανεμπόδιστη κι εν πολλοίς αδιάφορη επίσκεψη της Γερμανίδας καγκελαρίου, ίσως μπορούσαμε να διαπιστώσουμε, ότι αυτό θα ήταν δυνατόν να έχει συμβεί ακόμα και σήμερα. Αν ο χρόνος διδάσκει και παραδειγματίζει –για όσους τουλάχιστον το θέλουν– ναι, είμαι βέβαιος, ότι θα μπορούσαμε να υποδεχόμαστε αύριο την κυρία Μέρκελ δίχως να έχουμε στο κεφάλι μας το βραχνά των διαδηλώσεων ή τη στενοχώρια και το θυμό των αδικημένων.

Προϋπόθεση για να συνέβαινε κάτι τέτοιο, θα ήταν να έχουν προηγηθεί στα χρόνια που πέρασαν εκείνες οι πολιτικές επιλογές που θα εξασφάλιζαν μιαν ανεμπόδιστη πορεία της χώρας στο πλαίσιο της  Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ο.Ν.Ε. Να έχουν τεθεί οι βάσεις για την αναδιάρθρωση της παραγωγικής βάσης, να έχουν ολοκληρωθεί η διοικητική μεταρρύθμιση κι η δημοσιονομική εξυγίανση, να εφαρμόζεται δίκαιο φορολογικό σύστημα. Να λειτουργούν αποτελεσματικά τα σχολεία, τα πανεπιστήμια, τα νοσοκομεία, οι συγκοινωνίες κι οι υπηρεσίες προς τους πολίτες.

Τότε πιθανόν οι μισθοί να μην ήταν παχυλοί και παραφουσκωμένοι με επιδόματα κι οι συντάξεις να εξασφάλιζαν απλώς ένα επαρκές επίπεδο διαβίωσης μετά από 35 χρόνια εργασίας. Οι θέσεις εργασίας να κάλυπταν όμως ικανοποιητικά το επίπεδο της ζήτησης κι οι τύχες των ανθρώπων –κι ιδιαίτερα των νέων– να μην ήταν συνάρτηση γνωριμιών και διασυνδέσεων, αλλά ενός αξιοκρατικού συστήματος προσλήψεων. Ενδεχομένως, να είχε καταστεί δυνατή κι η έγκαιρη απονομή της δικαιοσύνης και το σωφρονιστικό σύστημα να επιτελούσε επ’ ωφελεία της κοινωνίας τον ρόλο του.

Ίσως κάποια απ’ αυτά να μπορούσε να έχουν συμβεί και μετά το Μάιο του 2010. Τότε με το πρώτο σοκ της αδήλωτης –αλλά ουσιαστικής– χρεοκοπίας, να μπορούσαμε ν’ ανασκουμπωθούμε και να τρέξουμε. Να αφυπνιστούμε από το λήθαργο και να ξεκολλήσουμε απ’ την πλαδαρότητα. Να μην ανακαλύπταμε αίφνης μνημονιακούς κι αντιμνημονιακούς, εχθρούς και προδότες, επίορκους και μειοδότες, αλλά τραβώντας την κόκκινη γραμμή με το παρελθόν –αντί να τις τραβάμε δεξιά κι αριστερά δια πάσαν νόσον και πάσαν μ… α– να δουλεύαμε κατ’ αρχήν γι’ αυτά που συμφωνούσαμε. Να κάναμε παράλληλα με τα πρώτα επείγοντα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής και μια εθνική συμφωνία για την ανασυγκρότηση και τη σωτηρία της χώρας, κρατώντας τις επιμέρους επιφυλάξεις μας, αλλά συμμετέχοντας ουσιαστικά σ’ αυτό που είχε ανάγκη ο τόπος κι ο λαός.

Θέτοντας τότε τις βάσεις για τα μείζονα, ασφαλώς και δεν θα χρειαζόταν ν’ ανακαλύπτουμε –τάχα– έκπληκτοι σήμερα λίστες, φοροφυγάδες κ.ο.κ., αλλά θα αποτελούσαν κι όλα αυτά μέρος μιας συνολικής εφάπαξ ρύθμισης για την πάταξη της διαφθοράς και την προστασία του πολιτικού συστήματος. Ενδεχομένως μ’ αυτή την επιλογή να είχαν κι οι πολίτες ένα σαφές μήνυμα ενότητας, αλλά κι οι πολιτικοί ν’ αποκτούσαν ισχυρά επιχειρήματα για τις προθέσεις τους. Πιθανόν κι η στάση των ευρωπαίων κι ιδιαίτερα της Γερμανίας να ήταν διαφορετική. Τότε το παρελθόν θα ήταν όντως παρελθόν και το μέλλον θα μπορούσε ν’ αντιμετωπίσει με αδιαφορία και στο πλαίσιο της εθιμοτυπίας μιαν επίσκεψη της Γερμανίδας καγκελάριου.

Οι αποφάσεις που δεν πάρθηκαν τότε είναι σήμερα μπροστά μας. Στοιχειώνουν την καθημερινότητά μας σαν υποψίες και φήμες και δηλητηριάζουν την κοινωνική συνοχή με το μικρόβιο της διχόνοιας. Το πιο σπουδαίο όμως είναι, ότι η πολύχρονη καθυστέρηση για την επιλογή των αυτονόητων, έχει «κρεμάσει» πρωτοσέλιδα τη χώρα στα μανταλάκια της παγκόσμιας κοινής γνώμης και την έχει κατατάξει στα παραδείγματα προς αποφυγήν της παγκόσμιας κοινότητας, γεγονός που πληγώνει και θυμώνει όλους τους Έλληνες. Οι αντιδράσεις –έκδηλες ή σιωπηρές– κι η δυσφορία από την επίσκεψη της ‘Αγκελα Μέρκελ απλώς το επιβεβαιώνουν.

Το τι θα επικοινωνήσουν οι αυριανοί συνομιλητές, Σαμαράς και Μέρκελ, θα έχει ιδιαίτερη σημασία μόνο αν κατορθώσουν να πείσουν το εγχώριο και διεθνές ακροατήριο για τις ειλικρινείς προθέσεις τους.

Μακάρι να έχουν κατά νου η συνάντηση αυτή να σημάνει κάτι περισσότερο για τη χώρα και τους πολίτες της από μια επιχείρηση επιβολής με επικοινωνιακά τρυκ –βλέπε επιμήκυνση– των δυσβάσταχτων οικονομικών μέτρων. Μακάρι να σηματοδοτήσει τη βούληση για μιαν από κοινού προσπάθεια για την ανόρθωση της οικονομίας της χώρας και της αυτοπεποίθησης του ελληνικού λαού, αλλά ταυτόχρονα και την προώθηση της ευρωπαϊκής απόφασης για την επιτάχυνση των διαδικασιών διεξόδου από την κρίση.

Μακάρι οι αποφάσεις που θα παρθούν, να διορθώσουν τις αποφάσεις που δεν πάρθηκαν, αλλά και κείνες που πάρθηκαν και συνθλίβουν μέρα με τη μέρα τη χώρα και το λαό.

ΦΩΤΟ: ΤΟ ΒΗΜΑ