ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9 ΑΠΡΙΛΙΟΥ

Συνήθως Παρασκευές και δη απομεσήμερα μετά το γραφείο, με καταλαμβάνει μια πιο χαλαρή και κεφάτη διάθεση. Η μέρα κι η ώρα σήμερα δεν μπόρεσαν να με κάνουν να αισθανθώ περισσότερο ευδιάθετος και χαλαρός.

Δεν αισιοδοξώ για την εξέλιξη της κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει η χώρα, με κορωνίδα το θέμα της οικονομίας. Δεν ξέρω αν με την απαισιοδοξία μου ρίχνω –δίκην Κασσάνδρας– νερό στο μύλο των κερδοσκόπων, δεν ξέρω αν είναι υπερβολική η αδημονία μου για αποτελέσματα εδώ και τώρα, δεν ξέρω αν η ψυχολογική μου κατάσταση ανακυκλώνει και τη δική σου απαισιοδοξία κι αβεβαιότητα.
Αν δεν έχω εγώ να πιαστώ από κάπου για ν’ αλλάξει η ψυχολογική μου διάθεση, από πού να πιαστούν οι αγορές, οι αναλυτές κι οι κάθε λογής σχολιαστές και καιροσκόποι (οι κερδοσκόποι είναι άλλη υπόθεση). Οι αριθμοί, οι δείκτες, οι αποκλίσεις κι οι συγκλίσεις, τα δεδομένα –με άλλα λόγια– ο άυλος αυτός κόσμος, που κάτω από τον βαρύγδουπο τίτλο «παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα», στεγάζει τις τύχες των οικονομιών του πλανήτη, είναι αμείλικτοι στην περίπτωσή μας. Ταυτόχρονα, η Ευρώπη –κι ιδιαίτερα η Γερμανία και οι περί αυτήν για να μην κρυβόμαστε– δεν θα επιτρέψουν ν’ αποτελέσει η Ελλάδα το μελλοντικό άλλοθι για οποιονδήποτε άλλο δημοσιονομικό εκτροχιασμό από χώρα της ευρωζώνης.
Η εκτίμησή μου, λοιπόν, είναι, ότι όσα μέτρα κι αν παρθούν, όσες περικοπές κι αν γίνουν, όσοι εθνικοί λογαριασμοί κι αν ανοίξουν, όσοι μαθητικοί κουμπαράδες κι αν σπάσουν δεν επαρκούν για να βουλώσουν την χαοτική τρύπα των ελλειμμάτων, η οποία –όσο τα επιτόκια δανεισμού μένουν υψηλά– μεγεθύνεται και τα καταπίνει σαν βαρέλι δίχως πάτο.
Κυνηγάμε μια χίμαιρα. Οι στόχοι του προγράμματος σταθερότητας κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες είναι αδύνατο, όχι μόνο να επιτευχθούν, αλλά και να προσεγγισθούν. Το γεγονός και μόνο, ότι το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, αλλά κι η ίδια η κυβέρνηση στο σύνολό της, λειτουργεί κάτω απ’ αυτό το εξαιρετικά δυσμενές διεθνές περιβάλλον και υπό τη δαμόκλειο σπάθη του τι θα γράψει ή θα πει κάθε τυχάρπαστος αναλυτής ή στημένος δημοσιογράφος, είναι αρκετό για να δημιουργεί νευρικότητα και να οδηγεί σε σπασμωδικές κινήσεις και επιλογές, σε λάθη.
Απ’ την άλλη, η σπουδή να γίνουν όλα παντού εδώ και τώρα, είναι βέβαιο, ότι θα προκαλέσει ένα εκπληκτικό αλαλούμ σε επίπεδο διοίκησης, οργάνωσης, θεσμών και συστημάτων. Η αναστάτωση αυτή θα περάσει με τη σειρά της –μέσω των ανθρώπων και των μηχανισμών που θα καταρρεύσουν– στην οικονομία και την κοινωνία προκαλώντας κυριολεκτικά σοκ. Σοκ, πάνω στο ήδη υφιστάμενο ταμειακό σοκάρισμα εξαιτίας των αυξήσεων στις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών και την ταυτόχρονη μείωση των μισθών και των διαθέσιμων εισοδημάτων.
Κερασάκι στην τούρτα όλων αυτών των εκρηκτικών δεδομένων θ’ αποτελέσει ασφαλώς κι η αναστάτωση κι η σύγχυση που θα προκληθεί απ’ τις –όχι κατ’ ανάγκη άδικες– αντιπολιτευτικές φωνές που θ’ αρχίσουν δειλά-δειλά ν’ ακούγονται από τα μέσα ενημέρωσης και τα πολιτικά κόμματα –ο κύριος Καρατζαφέρης άνοιξε νωρίς-νωρίς τον χορό– με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να είναι περικυκλωμένη τόσο εκτός, όσο και εντός της χώρας.
Βραχυκύκλωμα και αδιέξοδο. Ας μην φτάσουμε ως εκεί.
Υπάρχει λύση και δεν είναι άλλη –και σ’ αυτή την περίπτωση– από την κοινή λογική.
Μόνοι μας σαν χώρα έχουμε δώσει λαβές και δικαιώματα. Μόνοι μας τα έχουμε κάνει μούσκεμα, μόνοι μας –από την εποχή της περιβόητης απογραφής– απλώσαμε τη μπουγάδα με τα άπλυτά μας στη θέα όλης της οικουμένης, τώρα όμως μόνοι μας και εν μέσω συνθηκών παγκόσμιου «οικονομικού πολέμου» δεν προφταίνουμε και δεν μπορούμε να τα καθαρίσουμε και να τα συμμαζέψουμε. Όταν οι άλλοι έχουν βάλει κι όλας σίδερο και τα τακτοποιούσαν στις ντουλάπες, εμείς δεν είχαμε ξεκινήσει ακόμα την πρόπλυση [κάποιοι φυσικά ως συνήθως απλώς ξέπλεναν]. Ας τρέξουμε να τους φτάσουμε, λοιπόν, και δεν είναι πια ντροπή εδώ που φτάσαμε να ζητήσουμε και τη βοήθειά τους γι’ αυτό.
Θα είναι πράξη συνέπειας κι εντιμότητας για την κυβέρνηση ν’ αποδεχτεί, –εκπροσωπώντας τη χώρα φυσικά κι όχι τον εαυτό της– ότι θα πρέπει, προκειμένου να υλοποιήσει απερίσπαστη το πρόγραμμά της και να πραγματοποιήσει με συνέπεια, τόλμη κι αποφασιστικότητα, όλες αυτές τις αναγκαίες διαρθρωτικές αλλαγές που απαιτούνται, δίχως ταυτόχρονα να δημιουργηθούν συνθήκες οικονομικής και κοινωνικής ασφυξίας, την αξιοποίηση του μηχανισμού στήριξης, που αποφασίστηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 25 Μαρτίου.
Μόνον έτσι θα αποκατασταθεί η ηρεμία κι η ασφάλεια ως προς την αξιοπιστία και τη φερεγγυότητα των ελληνικών τίτλων και της οικονομίας γενικότερα και θα εκλογικευτούν τα –συμφωνημένα προφανώς– επιτόκια δανεισμού. Μόνον έτσι θα λυθεί ο γόρδιος δεσμός από τα χέρια της κυβέρνησης και θα μπορέσει ν’ ασχοληθεί ουσιαστικά με την ανάταξη της οικονομίας και το νοικοκύρεμα της χώρας.
Ο «οδικός χάρτης» –κατά τη μεταμοντέρνα έκφραση– που καλείται ν’ ακολουθήσει προς την κατεύθυνση αυτή ο Γιώργος Παπανδρέου είναι: Κατ’ αρχήν το υπουργικό συμβούλιο, το εθνικό συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ κι η κοινοβουλευτική του ομάδα. Εκεί θα τεθεί το θέμα, θα αναλυθούν οι συνέπειες, θ’ ακουστούν οι γνώμες και θα παρθούν οι σχετικές αποφάσεις.
Η Βουλή είναι ο δεύτερος σταθμός. Εκεί, θα συζητηθεί και θα ζητηθεί η επικύρωση της απόφασης για τη χρησιμοποίηση από τη χώρα του πακέτου στήριξης Ευρωπαϊκής Ένωσης και Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ώστε κάθε κόμμα ν’ αναλάβει τις ευθύνες του απέναντι στη χώρα και το λαό και ν’ αποφευχθούν φαινόμενα διγλωσσίας και ανέξοδης πολιτικολογίας.
Τρίτο βήμα –ίσως και δυσκολότερο– η στελέχωση κρίσιμων θέσεων της κυβέρνησης από καταξιωμένα πρόσωπα τεχνοκράτες και πολιτικούς εγνωσμένου κύρους και δυναμικής, που θα στηρίξουν με την υπερκομματική τους διάθεση και την διεθνή τους ακτινοβολία την εθνική προσπάθεια.
Αν όλα αυτά συμβούν μέχρι το τέλος Μαΐου, ο χρόνος που έχει διαρρεύσει από τις 4 Οκτωβρίου θα είναι αμελητέος μπροστά στο τεράστιο έργο που θα είναι σε θέση να υλοποιήσει η κυβέρνηση από την ενέργεια που θα έχει ήδη εκκληθεί. Τότε και ο Καλλικράτης και το ΕΣΠΑ και οι αναπτυξιακές πρωτοβουλίες κι οι θεσμικές αλλαγές δεν θα αφορούν μόνο τα τηλεοπτικά πάνελ και τα διεθνή πρακτορεία, αλλά όλη την κοινωνία, η οποία θα μπορεί να δει, πέρα από τη γκρίνια και την απαισιοδοξία του σήμερα, μια πιο ελπιδοφόρα και παραγωγική δυνατότητα αναδιάρθρωσης της χώρας. Τότε θα μπορέσουν να λειτουργήσουν κατά το δυνατόν δίκαια κι αποτελεσματικά τα δημοσιονομικά εργαλεία, οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, οι συνθήκες διαφάνειας, οι κανόνες της αγοράς. Τότε θα μπορέσουμε να πιστέψουμε, ότι πιθανόν οι θυσίες που κάνουμε σήμερα έχουν αντίκρισμα κι αξία.
Έτσι –ίσως– αποχτήσουν, αν όχι οι δικές μου Παρασκευές, οι Παρασκευές των παιδιών μου, την αναμελιά και τη χαλαρότητα που είχαν κι οι δικές μου Παρασκευές μέχρι σήμερα…