Παιχνίδι με τη φωτιά.

Παίζουμε.

Κυνηγητό, κρυφτό, τις «κουμπάρες», παιχνίδι για παιχνίδι δεν έχει μείνει –από ‘κείνα που παίζαμε πιο παλιά στις αλάνες και τις γειτονιές– που να μην «παίζεται» με αφορμή το κείμενο φάντασμα του «αντιρατσιστικού νομοσχεδίου». Μόνο η σοβαρότητα «δεν παίζει», απλώς και μόνο επειδή αυτή έχει πάει περίπατο.

Δεν προσφέρεται για πλάκα το θέμα, αλλά επί τόσες ημέρες και με τόσα πήγαιν’ έλα, με τόσες δηλώσεις, ανακοινώσεις και συνομιλίες, έχει χάσει και την ουσία και το περιεχόμενο η ενασχόληση με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο. Σε επίπεδο αρχηγών φτάνει η κουβέντα μήπως και κατορθώσει κι επιλυθεί το δυσεπίλυτο και ακανθώδες –όπως αποδεικνύεται από τα πράγματα– για τα ελληνικά δεδομένα θέμα της ρατσιστικής βίας. Οι «αρχηγοί» πάντα ξέρουν κάτι περισσότερο από δοσολογίες συμβιβασμού και συνταγές συνεργασίας. Τα υπόλοιπα είναι θέμα χρόνου –τηλεοπτικού βεβαίως.

Οι «ασκοί του Αιόλου» έχουν ανοίξει και το θέμα του φασισμού θα πρέπει να τοποθετηθεί πολύ ψηλά στην πολιτική ατζέντα όλων των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Όλα τα «απόνερα» της οικονομικής κρίσης, των αλλαγών που έφερε η παγκοσμιοποίηση και το άνοιγμα των αγορών, οι πόλεμοι στην Αφρική και την Ασία, «πλημμυρίζουν» εν είδη προσφυγικών κυμάτων και τσουνάμι οικονομικών μέτρων, ανασφάλειας και φοβιών τις περισσότερες από τις ευρωπαϊκές χώρες. Τα γεγονότα στη Στοκχόλμη και το Λονδίνο ούτε μεμονωμένα μπορούν να θεωρηθούν, ούτε τυχαία.

Η χώρα έχει χρέος ν’ αντιληφθεί τη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και να κρούσει με όλη της τη δύναμη –ως κυματοθραύστης των προσφυγικών κυμάτων της Ευρώπης εξ Ανατολών– τον κώδωνα του κινδύνου. Να πρωτοστατήσει και να πρωταγωνιστήσει στην αφύπνιση της παραζαλισμένης απ’ την οικονομική ύφεση και τη λιτότητα Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν είναι μόνο θέμα οδηγιών, δεν είναι μόνο θέμα ευρωπαϊκής νομοθεσίας ή εθνικού δικαίου, είναι θέμα ζωής ή θανάτου. Τον φασισμό, την ξενοφοβία, την αυτοδικία, τη βία δεν θα την αποτρέψουν, ούτε θα την εμποδίσουν άψυχα κείμενα νομοθετικών ρυθμίσεων και ποινικών διατάξεων μόνο. Το φαινόμενο που απλώνεται σαν αργός θάνατος χρόνια τώρα, αλλά που γιγαντώνεται όσο η οικονομική κρίση αφαιρεί, όχι μόνο κεκτημένα, προνόμια, εισοδήματα, αλλά σε πάμπολλες περιπτώσεις και τα στοιχειώδη χρειαζούμενα για την επιβίωση, δεν αντιμετωπίζεται στα χαρτιά, ούτε στα λόγια. Χρειάζονται έργα, συνεργασίες, οργανωμένες πολιτικές πρωτοβουλίες και δυναμικές ενέργειες με βάθος χρόνου και με τη συμμετοχή όλων των ευρωπαϊκών λαών, όλων των πολιτών. Η Ευρώπη έχει ανάγκη περισσότερο από ποτέ έναν άλλον προσανατολισμό.

Η λήψη μέτρων καταστολής, αυταρχισμού και κρατικής βίας το μόνο που θα προκαλέσουν είναι περισσότερο μίσος, περισσότερη βία, περισσότερο πόνο. Θα απαιτήσουν και την απορρόφηση περισσότερων πόρων. Επιμένοντας μόνο στη νομοθετική ρύθμιση του θέματος, είναι σαν να κλείνουμε τα μάτια στο πρόβλημα, αλλά και το μάτι σε όλες εκείνες τις δυνάμεις που έχουν κάθε λόγο να επιτείνεται ο φαύλος κύκλος της βίας, της ανασφάλειας, της ανομίας και της συρρίκνωσης των δημοκρατικών ελευθεριών και δικαιωμάτων.

Επί βδομάδες μιλάμε, λοιπόν, χωρίς επί της ουσίας να λέμε τίποτα. Ψάχνουμε ένα κρυμμένο νομοσχέδιο, κρυμμένοι πίσω από μια ευρωπαϊκή οδηγία. Παίζουμε.

Αν είχαν κάτι να κάνουν οι αρχηγοί αύριο, αυτό θα έπρεπε να ήταν κατ’ αρχήν η ομόθυμη –όχι απλώς ομόφωνη– η ομόθυμη και χωρίς περιστροφές καταδίκη του φασισμού κι η καταγγελία των δυνάμεων που, με πρόσχημα τους δημοκρατικούς θεσμούς, απεργάζονται την αποδυνάμωση και εν τοις πράγμασι κατάλυσή της. Ταυτόχρονα, να συμφωνήσουν στην ανάληψη πρωτοβουλιών οι οποίες θα συγκεκριμενοποιηθούν και χρηματοδοτηθούν σε συνεργασία με όλους τους θεσμικούς παράγοντες και φορείς (Δήμοι, πανεπιστήμια, οργανώσεις κ.λπ.) για την άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος. Το σπουδαιότερο όμως, να εξαγγείλουν την εκκίνηση σειράς γενναίων μεταρρυθμιστικών διεργασιών, που θα κορυφωθούν με την αναθεώρηση του Συντάγματος, για την εκ βάθρων αλλαγή του πολιτικού συστήματος, από τον τρόπο εκλογής των βουλευτών, τη χρηματοδότηση των κομμάτων, τις εκλογικές περιφέρειες και τον εκλογικό νόμο, τη λειτουργία της κυβέρνησης, των πολιτικών γραφείων κ.ο.κ. με σταδιακή διαμόρφωση και αποτίμηση και των πόρων που θα εξοικονομηθούν. Δραστικές παρεμβάσεις για ν’ ανασάνει η κοινωνία και να απελευθερωθεί ο πολιτικός κόσμος απ’ την ομηρία, τη δυσπιστία και την αμφισβήτηση.

Τίποτε δεν είναι τυχαίο. Η συζήτηση όμως για το «αυγό του φιδιού» είναι μια ωραία συζήτηση όσο το φίδι κοιμάται. Όταν, όχι μόνο το φίδι έχει ξυπνήσει, αλλά και το αυγό το ίδιο έχει σπάσει, το να εξακολουθείς τη συζήτηση ή να καμώνεσαι πως με φοβέρες και ξόρκια μπορείς να το αντιμετωπίσεις ή αφελής είσαι ή εγκληματικά αμελής. Σε αντίθετη περίπτωση, η στάση σου υποκρύπτει υπολογισμό και σκοπιμότητα. «Το παίζεις».

Ας σκεφθούν μέχρι αύριο, όσοι εξακολουθούν να «παίζουν» παιχνίδια τακτικής κι υπολογισμών. Ας αναλογιστούν με σύνεση, όσοι επιμένουν να μετρούν τι θα πάρουν και τι θα δώσουν. Το παιχνίδι με το φασισμό δεν είναι μόνο παιχνίδι στρατηγικής και εξουσίας, αλλά παιχνίδι με τη φωτιά κι «όποιος παίζει με τη φωτιά καίγεται», λέει η λαϊκή σοφία.

Φωτο: Stefano Catella